Độ bền van bướm

Van bướm là loại van công nghiệp có rất nhiều ưu điểm, luôn được chủ đầu tư, các nhà thầu, đơn vị thi công, cho đến người dùng vì mục đích cá nhân lựa ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên độ bền van bướm được đánh giá như thế nào? Hãy đọc bài viết này để có cách nhìn đa chiều về độ bền van bướm

1 Đánh giá chung về độ bền van bướm

Để có cái nhìn đầy đủ về độ bền của các loại van nói chung và van bướm nói riêng, chúng ta cần phải có cùng những tiêu chí đánh giá. Độ bền van bướm và các loại van khác phụ thuộc vào sự lựa chọn phù hợp các yêu cầu kỹ thuật của van, sự đồng nhất với hệ thống.

Chúng tôi đưa ra 10 điều kiện để đánh giá  độ bền van bướm nói riêng, và độ bền các loại van nói chung

➀ Van được lựa chọn có áp suất dòng bao nhiêu

Van chịu được áp suất PN16, nếu lắp vào hệ thống chỉ có PN10, rõ ràng thời gian sử dụng van có thể được kéo dài. Tuy nhiên ngược lại thì van sẽ hỏng khi vượt qua áp suất cho phép, khi đó chúng ta không thể nói rằng bộ van đó không tốt được

➁ Vật liệu của thân van, trục, đĩa và đệm kín là gì

Vật liệu inox và thép rõ ràng có độ bền lớn hơn gang, khi van bị va đập mạnh, chịu được nhiệt độ cao. Vật liệu gang có tính giòn, chịu mài mòn tốt và hấp thụ tiếng ồn, chính vì vậy nếu dùng trong môi chất phù hợp thì không thể đưa ra khẳng định vật liệu gang hay inox bền hơn, mà quan trọng là chúng ta phải sử dụng vật liệu đúng cách.

➂ Van được lựa chọn vận hành theo phương pháp nào

Van bướm vận hành bằng khí nén và van bướm điều khiển điện, là điều khiển tự động, ít có bị tác động không đều như van điều khiển bằng tay. Nên có thể thời gian sử dụng có thể lâu hơn, tuy nhiên do vận hành tự động nên cần thêm bộ điều khiển và đôi khi có hỏng hóc của bộ điều khiển chứ không phải hỏng hóc do van. Chúng ta cần có đánh giá toàn diện về độ bền trong trường hợp này

➃ Van thuộc chủng loại van bướm gì

Van bướm 1 chiều, hay van bướm 2 chiều, là van bướm đồng tâm hay ” van bướm lệch tâm “. Mỗi chủng loại van hoạt động theo nguyên tắc khác nhau, đặc biệt van bướm lệch tâm có kết cấu khác so với van bướm đồng tâm, nên loại van này thường cho độ kín khiết tốt hơn.

➄ Tần suất hoạt động của van như thế nào

Rõ ràng van có tần suất hoạt động nhiều hơn, thì độ bền van bướm đó sẽ giảm nhanh hơn so với cùng loại van bướm nhưng có thời gian hoạt động ít hơn. Van đóng mở với tần suất nhiều, sẽ có tần suất tác động của đĩa van lên ghế van nhiều hơn, dưới ảnh hưởng của tác động mài mòn, sau thời gian dài sẽ có thể gây rò ri

➅  Van được lắp đặt ở môi trường nhiệt độ như thế nào

Môi trường ngoài trời, đặc biệt là môi trường biển “ Van bướm tàu thủy “ thì tuổi thọ của van sẽ ngắn hơn so với trong nhà, với cùng một loại van và cùng vật liệu, áp suất…Van lắp ở đất nước có thời tiết thay đổi liên tục ( nóng – ẩm ), độ bền van bướm sẽ giảm nhanh hơn so với van lắp nơi khô ráo nhiệt độ trung bình

➆  Kỹ thuật lắp đặt của các kỹ sư

Đây là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền van bướm, bởi lắp đặt không đúng cách hoặc lắp đặt không cẩn thận, sẽ khiến van bị rò rỉ. Có thể sẽ không khai thác được ngay sau khi lắp đặt. Cần tuân thủ ” Hướng dẫn lắp đặt van bướm “

➇ Người vận hành có thực hiện đóng mở đúng qui trình

Với mỗi thương hiệu van, nhà sản xuất đều có hướng dẫn vận hành, cùng với hướng dẫn lắp đặt. Tuy nhiên do hạn chế về thời gian, đôi khi là sự bất cẩn nên người khai thác đã thực hiện đóng mở sai qui trình, sai hướng dẫn sẽ gây tổn hại cho van. Tham khảo ” Hướng dẫn cách vận hành van bướm ” để thực hiện đúng cách

➈ Lịch trình bảo hành, bảo dưỡng van có thường xuyên không

Đây là yếu tốt then chốt quyết định đến tuổi thọ của van bướm, việc bảo trì van ảnh thưởng tới 50 – 70% độ bền van, đặc biệt là các van vận hành bằng tay, dưới ảnh hưởng của tác động thời tiết, các khớp nối trở nên khô và cần chúng ta bôi trơn bằng các tra thêm dầu mỡ. Việc kiểm tra và bảo trì van cũng đảm bảo cho van không phải thay thế mới toàn bộ.

➉ Thành phần lưu chất chảy trong van như thế nào

Sử dụng vật liệu van, cũng như phương pháp vận hành dựa theo thành phần lưu chất trong van là nguyên tắc sử dụng của các đơn vị thiết kế, cũng như chủ đầu tư. Đương nhiên với dòng lưu chất có axit ở nồng độ và nhiệt độ cao, chúng ta không thể lắp van bướm gang vào, bởi sẽ bị ăn mòn ngay lập tức. Khi đó van bướm inox hoặc van bướm nhựa sẽ là giải pháp thay thế

2 Độ bền van bướm so với các van khác

Mọi sự so sánh đều chỉ là tương đối. Chúng tôi hiểu ý nghĩa kỹ thuật của từng loại van, mục đích riêng của chúng, chúng có lịch sử lâu đời và được các nhà sản xuất chế tạo để phục vụ một hoặc nhiều mục đích. Chúng ta thường nghe hoặc thấy nhận xét rằng, van bướm có độ bền kém hơn các loại van khác.

➀ So với van bi, van bướm có cấu tạo đơn giản.

Van bướm được làm kín bằng toàn bộ chu vi cánh bướm với mặt trong của đệm kín, trong khi van bi được làm kín bằng toàn bộ diện tích mặt ngoài của bi. ⇨ Van bi có độ kín ( là 1 yếu tố của độ bền ) tốt hơn van bướm.  Van bi có thân kết cấu dạng tròn hình cầu, bao bọc đĩa bi nên bền hơn

Tuy nhiên ngược lại với các phân tích trên, van bi có giá thành đắt hơn nhiều lần nếu có cùng vật liệu và kích thước. Bài viết “ Van bi là gì “, cho chúng ta hiểu hơn về cấu tạo, nguyên lý hoạt động của van bi

➁ So với van cầu, dòng chảy trong van bướm tốt hơn.

So sánh này sẽ cho chúng ta thấy được sức mạnh của từng loại van, ưu điểm riêng của mỗi loại so với van bướm, từ đó giúp người dùng lựa chon van được sử dụng hiệu quả và độ bền van bướm là tốt nhất

✪ Dòng chảy trong van bướm là dòng chảy thẳng, trong khi van cầu có dòng chảy hình chữ Z. ⇨ Tổn thất dòng trên van bướm ít hơn van cầu

✪ Van cầu làm kín bằng đĩa với ghế van theo nguyên tắc kín “ Kiểu nêm “, nên van cầu sẽ làm kín tốt hơn van bướm, chịu được áp suất cao hơn. ⇨ Van cầu phù hợp hơn van bướm với những dòng có áp suất lớn, yêu cầu không rò rỉ dòng khi đã đóng hoàn toàn.

✪ Đĩa và ghế van cầu đều là vật liệu kim loại. Thời gian sử dụng lâu dài hơn so với vật liệu cao su. ⇨ Van cầu có độ bền lớn hơn van bướm cùng vật liệu và áp suất dòng

✪ Tuy nhiên những ưu điểm của van cầu, cùng độ phức tạp trong cấu tạo. Khiến giá thành van cầu cao hơn nhiều so với van bướm. Bài viết “ Van cầu là gì “, cho chúng ta hiểu hơn về cấu tạo, nguyên lý hoạt động của van bi

➂ So với van cổng, kiểu làm kín của van bướm cũng tương tương tự.

So sánh này giúp chúng ta phân tích được điểm mạnh và điểm yếu của 2 loại van, từ đó ứng dụng chúng phù hợp nhất với hệ thống của mình

Van cổng cũng được làm kín bằng cách tiếp xúc 3 cạnh của đĩa van với đệm làm kín. ⇨ Thời gian sử dụng phụ thuộc nhiều vào vật liệu đệm kín cao su, độ bền được người dùng đánh giá, là tương đương với van bướm ở cùng áp suất, nhiệt độ làm việc cũng như vật liệu chế tạo.

Tuy nhiên van cổng có dòng chảy thẳng như van bi, đĩa van không cản trở dòng khi van đã mở hoàn toàn. ⇨  Ưu điểm này của van được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong cấp thoát nước và thủy lợi.

Tham khảo thêm bài viết “ Van cổng là gì “, cho chúng ta hiểu hơn về cấu tạo, nguyên lý hoạt động của van bi

3 Hướng dẫn lựa chọn van bướm phù hợp với yêu cầu kỹ thuật

Qua bài viết ” Hướng dẫn lựa chọn van bướm ” chúng ta đã biết cách lựa chọn van, bài viết sẽ tóm tắt lại các nội dung chính để lựa chọn van bướm một cách hiệu quả nhất. Để đảm bảo độ bền van bướm, chúng ta cần phải hiểu sơ bộ về các nội dung:

❈ Cấu tạo van bướm: Tìm hiểu qua bài viết “ Van bướm là gì “

❈ Vật liệu chế tạo van bướm: Van được chế tạo từ những vật liệu nào, thực tế áp dụng.

❈ Áp suất van bướm: Áp lực dòng chảy trong van và áp suất giới hạn của van.

❈Vị trí lắp đặt van bướm: Vị trí lắp đặt van sẽ quyết định đến việc lựa chọn phương thức vận hành phù hợp

❈ Kiểu vận hành của van bướm: Thông thường người ta ưu tiên lựa chọn vận hành van bướm bằng tay, tuy nhiên với thời buổi công nghiệp, việc chọn lựa phương pháp điều khiển tự động đang ngày càng trở nên phổ biến hơn.

❈ Kết nối van bướm với ống: Các phương pháp kết nối van bướm khác nhau sẽ mang lại những ưu điểm riêng, theo mức độ lựa chọn phổ biến của van ta có van bướm kẹp được lựa chọn nhiều nhất, theo đó là van bướm mặt bích và yêu cầu thực tế của đơn vị sử dụng.

4 Lắp đặt van bướm đúng cách – Nâng cao hiệu quả sử dụng

Để lắp đặt van bướm cũng như các loại van khác, chúng ta cần chuẩn bị dụng cụ cần thiết và lắp đặt theo qui trình hướng dẫn của nhà sản xuất, hoặc hướng dẫn của đơn vị cung cấp. Thông qua bài viết “ Hướng dẫn lắp đặt van bướm “ để có thể hình dung qui trình chung của việc lắp đặt van

❈ Chuẩn bị các dụng cụ cần thiết

❈ Các lưu ý cần thiết trước khi lắp đặt van

❈ Thứ tự lắp đặt van, theo qui trình của nhà sản xuất

❈ Thực hiện kiểm tra áp suất van sau khi lắp đặt

❈ Qui trình bảo hành bảo trì van

5  Vận hành van bướm đúng cách – Tăng tuổi thọ van bướm

Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất, để vận hành van an toàn và đúng cách, từ đó nâng cao tuổi thọ của van

❈ Vận hành đúng cách

❈ Khi nào cần tháo van và những lưu ý kèm theo

❈ Lưu ý khi vận hành van ở các tư thế khác nhau, ở các vị trí khác nhau ( trên cao, dưới hầm,két…)

❈ Góc quay cho phép của van

❈ Kiểm tra sơ bộ trước khi mở chốt đóng

❈ Kiểm tra tín hiệu điện hoặc tín hiệu khí nén, với van điều khiển tự động

❈ Tiến hành bảo trì và bảo dưỡng van bướm theo đúng quy định của hãng sản xuất, hoặc của nhà máy.