Van bi tay quay là gì?

Van bi được vận hành bằng phương pháp tay quay, là loại van này có cấu tạo và nguyên lý hoạt động như thế nào? Ưu điểm đặc biệt của van bi tay quay là gì? Ứng dụng trong ngành công nghiệp là gì?

Thông qua bài viết này Vimi chia sẻ kiến thức tổng quan về loại van này, chúng tôi giúp độc giả và người sử dụng hiểu thêm về loại van vận hành đơn giản, nhưng có rất nhiều ưu điểm này

1 Van bi tay quay là gì và tên tiếng anh

Van bi tay quay là dòng van bi thông thường có kích thước lớn DN100 trở lên. Van được vận hành theo phương pháp quay vô lăng đối với các van có kích thước lớn, hoặc vặn xoay tròn, núm vặn phía trên đối với các van kích thước nhỏ.

Tên tiếng anh của loại van này là “ Gear Ball Valve ” hoặc tên đầy đủ hơn “ Gear Operated Ball Valve “

Đây là loại van có phương pháp hoạt động khá tương đồng với  van bi tay gạt ,  là một trong những phương pháp vận hành đơn giản nhất của van bi. Là loại van rất dễ vận hành, người vận hành không cần phải có chuyên môn cao.

2  Van bi tay quay có hình dáng như thế nào?

Hình dáng chung của van bi tay quay là gì?. Thực chất đó là những van bi có gắn thêm vô lăng, thường dùng đối với các van có kích thước lớn DN100 trở lên. Thân van bi có thể kết nối theo phương pháp mặt bích và hàn, vô lăng gắn trực tiếp bộ phận truyền động chưa hộp bánh răng, thông qua hộp bánh răng biến chuyển động xoay của vô lăng thành chuyển động xoay của bi.

3 Cấu tạo của van bi tay quay

Cấu tạo của van bi tay quay, bao gồm phần thân van bi và bộ phận truyền động có chứa vô lăng và hộp bánh răng. Dưới đây là cấu tạo cơ bản của van bi tay quay bao gồm phần thân van bi kết nối ren và bộ phận chuyển động tay quay.

❶ Bộ truyền động – Gear Operated Box

Bộ truyền động của van bi tay quay là gì? Đó chính là bộ phần có vô lăng và hộp bánh răng, dùng để biến chuyển động quay của vô lăng thành chuyển động quay của trục van, từ đó bi của van bi cũng quay theo cùng tốc độ và góc quay

Khi lựa chọn van, cũng như thiết kế, lắp đặt và sử dụng, cần chú ý đến kích thước bao ngoài của van. Đảm bảo không gian hoạt động của van, cũng như không gian vận hành cho người sử dụng.

❷ Thân van bi

Thân van bi chủ yếu có 3 loại là kết nối đó là kết nối ren, mặt bích và kết nối hàn. Tùy từng kiểu kết nối của van, mà phần kết nối với ống là có hình dạng và cấu tạo khác nhau.

❸ Bóng van bi – Ball

Các chủng loại bi của van bi tay quay được chia làm các loại khác nhau, phụ thuộc vào cấu tạo lỗ khoét của bi, gồm có:

♦ Loại Full Port: Đường kính lỗ khoét của bi van có thể bằng đường kính trong của ống.

♦ Loại Reduced Port: Đường kính lỗ khoét của bi nhỏ hơn đường kính ống.

♦ Loại V – Port: Tức lỗ khoét của bi có dạng hình chữ ” V ” . Van bi tay quay chủ yếu dùng cho các van bi có kích thước lớn, khi không thể ứng dụng tay gạt cho van. Vì lực cánh tay của người bình thường không đủ sức kéo tay gạt.

❹ Trục van – Stern

Trục của van bi tay quay hoàn toàn giống và có các chủng loại như của van bi nói chung. Tác dụng của trục van bi tay quay là gì? Nó có tác dụng truyền momen xoắn từ bánh răng, do tay quay tạo ra. Trục van thường được làm bằng Inox để đảm bảo độ cứng và bền.

❺ Vòng làm kín

Van bi tay quay cũng như van bi nói chung thường có nhiều vòng kín khác nhau. Vậy, các vòng kín của van bi tay quay là gì?

✽ Vòng làm kín bi: Thường được làm bằng các vật liệu như EDPM, PTFE… có chức năng tạo độ kín khít giữa bi và thân van, lưu chất sẽ không bị rò rỉ kể cả van ở trạng thái đóng hoặc mở, đương nhiên là cả trạng thái bi xoay quanh trục.

✽ Vòng làm kín trục van với cổ thân van: Ngăn không cho lưu chất rò rỉ ra ngoài bởi áp suất lưu chất

✽Gioăng làm kín mối nối với ống: Đảm bảo mối nối giữa van và ống ( nối bích ) không bị rò rỉ.

4  Nguyên lý hoạt động của van bi tay quay

Van bi tay quay hoạt động theo nguyên lý: Khi người vận hành quay vô lăng 1 góc nhất định. Bằng bộ truyền động bánh răng, chuyển hóa chuyển động quay vô lăng thành chuyển xoay của trục van. Bi được cố định với trục, nên khi trục xoay sẽ làm bi xoay theo.

Tốc độ dòng chảy lớn nhất, khi lỗ khoét của bi trùng với hướng dòng chảy. Ngược lại, dòng chảy bị ngăn lại hoàn toàn khi lỗ khoét của bi vuông góc với hướng dòng chảy. Để điều chỉnh lưu tốc dòng chảy, người ta xoay 1 góc nhỏ hơn 90°.

Quá trình vận hành của van bi tay quay hay van cổng tay quay sẽ không gây tổn thất về lưu lượng, áp suất dòng chảy như các dòng van bướm, van cầu tay quay.

Tham khảo thêm: Van bướm tay quay là gì

5 Phân loại van bi tay quay

Các phân loại theo phương pháp kết nối, vật liệu chế tạo và xuất xứ của van bi tay quay là gì

❶ Phân loại theo kiểu kết nối

Theo cách phân loại này, hiện tại ViMi đang cung cấp tất cả các van bi tay quay kết nối mặt bích, hoặc kết nối kiểu hàn.

❷ Phân loại theo vật liệu

✔ Van bi tay quay inox: Loại van này chủ yếu được ứng dụng để sử dụng cho các hệ thống trong ngành y tế, cấp nước sạch, hệ thống có hóa chất loãng, hệ thống chế xuất thực phẩm…Nơi yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng cao. Đặc biệt là đòi hỏi về an toàn thực phẩm đối với hệ thống lưu chuyển

✔ Van bi tay quay gang: Được dùng nhiều trong các hệ thống hóa dầu và lọc hóa dầu. Trong ngành công nghiệp bột giấy và chế tạo sản phẩm từ bột giấy. Loại van này cũng chủ yếu dùng cho các van có kích thước lớn từ DN100 trở lên.

 ✔  Van bi tay quay thép: Loại van này thường dùng trong các van kết nối hàn, sản phẩm được ứng dụng ở những nơi có nguy cơ xảy ra va đập cao.

❸ Phân loại theo hãng sản xuất

So với van bi tay gạt thì van bi tay quay ít lựa chọn hơn, do sản phẩm kích thước lơn, các đơn vị cung cấp ít tồn kho.

Hãy liên hệ Công Ty Cổ Phần Kỹ Thuật Vimi để được tư vấn thêm

6 Ưu nhược điểm của van bi tay quay là gì?

Tất cả các sản phấm đều có ưu nhược điểm của mình. Và sau đây là một số ưu nhược điểm chính của van bi tay qua.

❶ Ưu điểm của Van bi tay quay là gì?

Cũng như các loại van bi nói chung, loại van bi này có những ưu điểm chung, nhưng cũng có một số ưu điểm riêng

✔  Hầu như không có tổn thất tốc độ dòng chảy khi van ở trạng thái mở hoàn toàn, lỗ khoét của bi và đường kính trong của ống trùng nhau, nên tốc độ dòng chảy gần như không đổi khi chảy qua van

✔ Phong phú vật liệu chế tạo van điều này giúp chúng ta dễ dàng lựa chọn van phù hợp với các môi chất chảy trong van, đồng bộ với vật liệu hệ thống ống, cũng như môi trường làm việc của van.

✔ Gọn nhẹ, van có kích thước nhỏ gọn hơn so với van cổng hoặc van bướm, tuy nhiên là van điều khiển bằng tay quay, nên cần quan tâm đến kích thước của tay quay, cũng như kích thước đường bao khi van mở hoàn toàn

✔ Quá trình khai thác, tiếng ồn thấp, cấu tạo dòng chảy trong van là chảy thẳng, điều này giúp van không gây ồn trong quá trình vận hành.

✔ An toàn khi khai thác, độ bền cao, đặc điểm cấu tạo, mang lại ưu điểm này cho van bi tay quay. Chính vì vậy mà van được sử dụng trong các hệ thống có áp lực và nhiệt độ cao.

❷ Nhược điểm của Van bi tay quay là gì?

 ✘ Không dùng cho lưu chất  dạng bùn, bẩn, hoặc có rác, van bi nói chung không nên dùng cho các chất lỏng có đặc điêm trên, vì dễ gây tắc, từ đó gây nguyên nhân rò rỉ. Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghành van, ViMi khuyên người dùng sử dụng van bướm hoặc van cổng trong những trường hợp đó

✘ Khả năng rò rỉ cao hơn so với van cầu, vì bề mặt tiếp xúc vòng làm kín là toàn bộ diện tích của bi, mặt tiếp xúc có khả năng trầy xước, gây khả năng rò rỉ sau thời gian dài sử dụng với tần suất đóng mở lớn.

✘ Kích thước van bi tay quay bị giới hạn, hầu như van chỉ dùng với các  kích thước trên DN100, với mục đích giúp người vận hành thao tác đơn giản hơn trong quá trình khai thác van bằng tay

✘ Kiểu kết nối không đa dạng, van bi tay quay do chỉ áp dụng với kích thước lớn DN100 trở lên, nên chủ yếu kết nối mặt bích. Một số trường hợp đặc biệt thì kết nối theo phương pháp hàn

Đối với những dòng lưu chất có áp suất và tốc độ dòng chảy lớn, yêu cầu lực vận hành tương đối lớn để có thể đóng mở lưu chất. Vì vậy van bi tay quay sẽ gây tổn thất về thời gian và công sức của người vận hành.

Trong những trường hợp trên thì các dòng van bi điều khiển khí nén, điều khiển điện sẽ mang đến hiệu quả cao hơn cả về tốc độ đóng mở và sự chính xác trong điều tiết.

7 Ứng dụng của van bi tay quay là gì?

Với những ưu điểm đã trình bày ở trên, van bi tay quay được sử dung cho các hệ thống như :

✔ Ứng dụng trong nghành giấy và  bột giấy, lĩnh vực sử dụng hóa chất trong quá trình sản xuất giấy và các sản phẩm liên quan bột giấy.

✔ Hệ thống hơi nóng ( Steam ), hệ thống khí nén có nhiệt độ và áp suất cao. Với cấu tạo của van, kết hợp với loại vật liệu chịu nhiệt, thì van có áp suất phá hỏng lớn, tạo nên khả năng làm việc trong môi trường nhiệt độ và áp suất cao.

✔ Hệ thống nước thải hoặc hệ thống hóa chất. Với hệ thống này, van bi tay quay nhựa được ưu tiên sử dụng, nếu loại vật liệu nhựa không đảm bảo được tính năng chống va đập, khi đó người dùng sẽ tính đến sử dụng van vật liệu inox hoặc đồng

8 

Kho van bi tay quay

Song song với việc tồn kho van bi tay gạt, công ty chúng tôi cũng đang tồn sẵn các van bi tay quay có kích cỡ từ DN50 đến DN400. Đồng thời để đáp ứng nhu cầu cải tiến tiến từ vận hành thủ công lên tự động hoá và tiết kiệm thời gian vận hành, chúng tôi cũng sẵn hàng các loại van bi điều khiển khí nén và van bi điều khiển điện.

Chúng tôi tự hào là nhà phân phối số 1 tại Việt Nam để có thể đưa ra thị trường những dòng van kích cỡ lớn mà các nơi khác không có. Dưới đây là một số hình ảnh van kích cỡ lớn chuẩn bị xuất đi của kho Vimichúng tôi.