Van chặn là gì, van có cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng như thế nào? Tại sao van được ứng dụng nhiều và tìm kiếm nhiều, trong khuôn khổ bài viết này Vimi chúng tôi sẽ chia sẽ cho các bạn biết van chặn là gì nhé!
Nội dung chính
1 Van chặn là gì
Với những người làm việc trong lĩnh vực đường ống không còn xa lạ gì với van chặn là gì và cũng hiểu rõ về loại van này. Tuy nhiên bài viết giúp chúng ta hiểu dễ dàng và rõ hơn về loại van này
1.1 Khái niệm van chặn là gì ?
Van chặn là một thiết bị được dùng để lắp đặt trên đường ống để thực hiện chức năng, nhiệm vụ đóng (chặn lại) hoặc mở để lưu chất chảy qua, chính vì vậy van có tên là van chặn. Van hoạt động bằng cách nâng lên, hạ xuống cánh van giống như những cánh cổng, cánh cửa nên van còn được gọi bằng nhiều tên gọi khác. Đây là một loại van hết sức phổ biến, nó có thể được dùng cho công nghiệp, dân dụng, và phổ biến nhất là được ứng dụng vào ngành cấp thoát nước.
1.2 Tên tiếng anh của van chặn là gì?
Van có tên tiếng anh là gate valve, chúng ta có thể tìm hiểu qua bài chia sẻ gate valve là gì để biết thêm các tên tiếng anh khác của van
Tùy theo kiểu dạng và kết nối, cũng như vật liệu mà có các loại van chặn khác nhau như
- Van chặn bằng đồng
- Van chặn làm từ inox
- Van chặn bằng nhựa
- Van chặn ty nổi
- Van chặn ty chìm
- Van chặn nối ren
- Van chặn mặt bích
1.3 Các tên gọi khác của van chặn
Ngoài tên gọi như đã giải thích ở trên, do cấu tạo và cách gọi của từng đơn vị thi công, thiết kế hoặc vận hành, hoặc cũng có thể do tên gọi của vùng miền nên van được gọi bằng các tên khác như
- Van cổng
- Van cửa
- Van 2 chiều
- Van khóa
Có thể bạn sẽ quan tâm các sản phẩm của Van cổng
2 Sơ lược về lịch sử phát triển
Cho đến bây giờ van chặn vẫn là một thiết bị có mặt khắp nơi trên thế giới, tuy nhiên ít người để ý đến lịch sử của van cổng.
2.1 Thời gian và địa điểm ra đời của van chặn là gì?
Van có lịch sử lâu đời ban đầu được dùng để phục vụ ngành công nghiệp kiểm soát dòng chảy ở Hoa Kỳ, bắt đầu được sử dụng rất ít vào khoảng giữa thế kỷ 19, cho đến bây giờ thì van cửa đã được sử dụng rất rộng rãi.
Bằng sáng chế cho van cổng đầu tiên được cấp là ở Mỹ vào năm 1839 cho ông New Haven, Charley W. Peckham. Ban đầu bằng sáng chế này được áp dụng cho loại van cửa dao, và sau đó là cho van cổng nói chung, mãi cho đến năm 1840 thì van chặn đầu tiên như ngày nay mới được cấp bằng sáng chế, van do ông Scowden thực sự là một van cửa đơn hướng với nắp ca-pô nguyên thủy.
2.2 Quá trình cải thiện cấu tạo và phát triển van cửa
Sau này, các nhà phát minh khác cũng đang cố gắng cải thiện thiết kế van cửa, chủ yếu trong chi tiết đĩa van và đĩa đệm làm kín. Vào năm 1896, William Jennings, một kỹ sư của Công ty Pratt & Cady, đã cấp bằng sáng chế cho thiết kế vòng đệm có ốc vít sẽ vẫn là tiêu chuẩn trong 75 năm tiếp theo, cho đến khi những tiến bộ trong công nghệ hàn khiến cho sự sắp xếp bị vặn vít trở nên lỗi thời.
Khi ngành công nghiệp năng lượng hơi nước phát triển và nhiệt độ và áp suất lò hơi tăng lên, buộc các van phải cải tiến cùng, trong một số trường hợp các nhà sản xuất nồi hơi không thể có được các van họ cần vì vậy họ đã tự thiết kế và sản xuất.
Mãi đến những thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 20, áp lực hơi nước mới bắt đầu vượt qua mức 150-200 psi, cho đến lúc đó các ứng dụng áp suất thấp này đã được xử lý dễ dàng bằng các van bằng đồng và sắt trong ngày
3 Cấu tạo của van chặn là gì
Van chặn là loại van xuất hiện từ khá lâu đời vì thế trải qua nhiều giai đoạn phát triển thì van cửa cũng được cải tiến liên tục, mặc dù vậy cấu tạo van cổng và nguyên lý hoạt động của van chặn cũng không có mấy thay đổi và đều có những bộ phận chính như hình dưới đây
4 Nguyên lý làm việc của van chặn là gì
Khi bắt đầu vận hành van chúng ta sẽ quay vô lăng – tay van theo chiều kim đồng hồ, ngay lập tức trục van sẽ được truyền chuyển động từ vô lăng khi nó biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến. Trục của van được liên kết chặt chẽ với đĩa van, vì thế đĩa van sẽ di chuyển lên xuống và cắt ngang vào lưu chất bên trong đường ống, khi đó lưu chất trong van là hơi nước, dầu, xăng, chất lỏng sẽ bị chặn lại bởi cánh van và không có bất kỳ sự rò rỉ nào, van đã được đóng chặt hoàn toàn.
5 Cách vận hành van chặn đúng kỹ thuật
Đầu tiên, khi mở van, những chuyển động đầu tiên của tay quay sẽ làm giảm lực tác dụng lên hai cổng. Nếu hệ thống sử dụng van cửa có sự thay đổi lớn về nhiệt độ, sự giản nở ở hai phần của cổng van thì sẽ làm biến dạng thân van và tạo nên lực tác dụng rất lớn lên cửa van và có thể làm hỏng van nếu không được thiết kế chất lượng.
Với cấu tạo ở cổng van, được ghép nối bởi nhiều thành phần nên chúng thường bị trục trặc nếu như các tạp chất bị tắc kẹt hay lắng đọng trong đó. Nên với van cửa người ta thường dùng trong các đường ống có độ sạch cao, hoặc người ta lắp lọc y ” traniner ” vào để giúp đường ống được sạch hơn.