Nấu cơm tấm | Hương vị Việt

Một trong những món ăn nổi tiếng trở thành truyền thống của ẩm thực Việt Nam đó chính là cơm tấm. Món ăn này được mọi người biết đến và yêu thích bởi hương vị riêng mà nguyên liệu đơn giản. Vậy cách nấu cơm tấm như thế nào? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu rõ qua bài viết dưới đây:

1. Tìm hiểu cơm tấm là gì?

Cơm tấm hay còn gọi là cơm tấm Sài Gòn, khi đến Sài Gòn mà bạn không thưởng thức món ăn này thì sẽ là một điều rất đáng tiếc. Nguyên liệu chính của món ăn này là gạo tấm, cái tên này cũng được gọi nhiều cách khác nhau ở một số nơi. Nguyên liệu và cách chế biến dễ dàng, một suất cơm tấm đầy đủ bao gồm: sườn nướng, chả trứng, trứng, bì…bên cạnh đó là một số đồ chua ăn kèm khác và canh. 

Khi ăn cơm tấm được để trên đĩa, ở miền Nam mọi người thường dùng bằng nĩa và thìa, còn ở miền Bắc và Trung để thuận tay khi sử dụng họ thường dùng bằng đũa. Cơm tấm là món ăn đặc trưng, nổi tiếng ở Sài Gòn, có hương vị riêng rất lôi cuốn và được mọi người yêu mến.

2. Nguồn gốc của cơm tấm 

Cơm tấm được ra đời để phục vụ cho những người nông dân hoặc công nhân lao động. Khi ngày mùa bị mất mùa, người dân đã lấy gạo vỡ, rơi vãi khi sàng để tiết kiệm nấu thành cơm. Qua thời gian, kinh tế xã hội phát triển cơm tấm đã được biết đến khắp vùng đất Nam Bộ.

Có thể nói đây là món ăn trở thành biểu tượng của đất Sài thành. Nếu như trước đây cơm tấm chỉ dành cho thành phần nghèo trong xã hội cũ như nông dân nghèo, học dinh, sinh viên thì bây giờ nó dần được phát triển để phù hợp với nhu cầu thưởng thức của thực khách. Món ăn đã được bổ sung thêm nhiều món ăn kèm như: Sườn nướng, Bì lợn, Chả trứng…

3. Thành phần trong một đĩa cơm tấm 

Một suất cơm tấm truyền thống gồm có: 1 phần cơm, 1 phần sườn nướng, 1 phần bì lợn, 1 phần chả trứng và nước chấm ăn kèm.

3.1 Cơm tấm

Nguyên liệu chính của cơm tấm chính là cơm, phần cơm phải là hạt gạo đã bị vỡ phần đầu trong quá trình xay xát, đây cũng chính là một điểm riêng đầy mới lạ của cơm tấm. Theo cách nấu từ xưa thì cơm tấm phải được nấu bằng nồi đất hay nồi gang trên bếp củi.

Ngày nay, để tiết kiệm thời gian và đơn giản cách làm thì người nấu thường dùng nồi hấp. Gạo tấm sẽ được lấy đi ngâm với nước để hạt gạo được mềm và đem đi hấp cho chín. Hương thơm và vị ngọt của cơm sẽ là vị riêng mà bạn khó có thể quên.

3.2 Chả trứng

Chả trứng được làm từ các nguyên liệu như: trứng, thịt, mộc nhĩ, nấm hương,…và một số gia vị khác. Khi được hấp chín chả có mùi thơm của trứng, mộc nhĩ và nấm và được cắt thành hình tròn hoặc hình chữ nhật. 

3.3 Bì lợn

Một trong những món ăn kèm tạo nên hương vị ngon của cơm tấm chính là bì lợn. Sau khi được làm sạch, bì được trần sơ chín tơi và thái sợi, sau đó thêm các gia vị khác nhau và đặc biệt là trộn với thính để bì thêm thơm ngon.

3.4 Sườn cốt lết nướng

Sườn cốt lết nướng chính là nhân vật quan trọng của món ăn. Mỗi nơi sẽ có một cách chế biến và nướng riêng nhưng ngon nhất chúng ta phải nói đến Sài Gòn. Nơi đây tẩm ướp với một hương vị đậm đà và rất riêng, khi được nướng trên than hoa thì rất thơm lôi cuốn rất nhiều thực khách.

3.5 Nước chấm

Một suất cơm tấm thì chắc chắn không thể thiếu được nước chấm. Cách pha nước chấm cũng được mỗi quán pha theo một cách khác nhau, nhưng điểm chung thường phải có các gia vị gồm: nước mắm, chanh, tỏi, ớt, đường. Điểm riêng của cơm tấm là nước chấm được chấm lên cơm ăn rất lôi cuốn mà không bị ngán như những món cơm khác. 

4. Các bước nấu cơm tấm 

Để chuẩn bị riêng cho gia đình món cơm tấm mà không cần phải ra ngoài quán ăn. Bạn có thể tự tay mình chuẩn bị theo các bước như sau:

4.1 Nguyên liệu

Nguyên liệu nấu cơm:

300g gạo tẻ; Nước. 

Nguyên liệu làm sườn nướng: 

1kg sườn cốt lết hoặc thịt nạc vai mềm/giòn.

3 nhánh sả, 8 tép tỏi, 2 củ hành khô, 1 quả ớt.

Gia vị: Nước mắm, muối, tiêu xay, nước tương, bột ngọt, đường, dầu hào, dầu ăn, nước màu, ớt bột không cay.

Nguyên liệu làm nộm củ cải chua ngọt:

1 củ cải trắng

1/2 củ cà rốt

Gia vị: Nước mắm, dấm, đường, chanh, 1 củ tỏi, ớt, muối

Nguyên liệu làm chả trứng:

150g thịt heo xay

4 quả trứng gà

1 tai mộc nhĩ

20g miến

Gia vị: Nước mắm, tiêu xay, bột ngọt, dầu ăn, dầu màu điều

Nguyên liệu làm thính trộn bì:

150g bì

4 thìa canh gạo tẻ + 3 thìa gạo nếp

Gia vị: Muối, đường, tiêu xay

Nguyên liệu làm nước mắm cơm tấm

Đường, nước mắm, dấm

2 củ tỏi

2-3 quả ớt

1/3 quả dứa/thơm

Nguyên liệu làm mỡ hành

3-4 nhánh hành lá

Dầu ăn

Nguyên liệu ăn kèm:

Bạn có thể chuẩn bị thêm ít dưa chuột (dưa leo) và 1 món canh để ăn cùng với cơm tấm.

4.2 Các bước làm

Bước 1: Nấu cơm tấm 

Trước khi nấu cơm tấm, để gạo được nở mềm chúng ta nên cho gạo ngâm khoảng 30 phút, sau đó cho vào nồi cơm điện, khi đong nước chúng ta cho nước xâm xấp với mặt gạo như nấu cơm nếp. Trong quá trình nấu, nếu thấy nước nhiều quá thì có thể chắt nước đi. Khi cơm chín, chúng ta xới đều và nhấn nút thêm một lần nữa. Đến khi gần ăn, chúng ta xới cơm ra bát, nén chặt và úp xuống đĩa và dàn ra đĩa.

Bước 2: Nướng thịt 

Chúng ta nên chọn phần thịt còn để nguyên cả miếng, độ dày khoảng 2cm và to gần bằng 1 bàn tay. Sau đó đem đi rửa sạch với nước muối và để ráo. Sau khi ráo chúng ta dằn thịt cho được mềm và khía nhẹ 2 -3 đường.

Với một miếng sườn chúng ta cho 2/3 thìa canh muối hạt, 2/3 thìa canh bột ngọt, 1 thìa canh đường, 2/3 thìa canh nước tương, 1 thìa canh nước mắm, 2 thìa canh dầu ăn, 1 thìa canh dầu hào, 1 thìa canh ớt bột không cay, 1/2 thìa canh tiêu xay và 2 thìa canh nước màu.

 7-8 tép tỏi, 3 nhánh sả, 2 củ hành khô, 1 quả ớt xay nhuyễn và trộn đều và đem đi ướp với thịt để trong khoảng 1 giờ đồng hồ để thịt được ngấm rồi đem đi nướng. Thịt sẽ được ngon hơn nếu chúng ta nướng trên bếp than hoa.

Bước 3: Làm chả trứng 

Miến và mộc nhĩ chúng ta ngâm trong nước lạnh khoảng 20 phút, rửa sạch rồi để ráo.

Bóc vỏ và băm nhỏ. Lấy trứng đập cùng với miến, mộc nhĩ, hành khô. Một quả trứng để riêng chúng ta tách lòng trắng trứng và trộn cùng hỗn hợp trên cùng với 1 thìa cà phê bột ngọt, 1 thìa cà phê tiêu xay, 3 thìa cà phê nước mắm và 3 thìa cà phê dầu ăn.  Còn phần đỏ để riêng để phết lên miếng chả trứng để thêm hấp dẫn.

Tiếp theo chúng ta hấp chả trứng bằng cách cho nước vào nồi, đun sôi rồi cho bát chả trứng vào hấp và để nhỏ lửa trong vòng 20-25 phút. Dùng cọ phết lên bề mặt của chả trứng trước khi 5 phút tắt bếp.

Như vậy, chả trứng đã được hấp chín và nhấc ra khỏi nồi. Để vài phút cho nguội rồi chúng ta cắt thành miếng và bỏ ra đĩa. Chả trứng không nên để nguội hẳn mới lấy ra khỏi bát vì lúc này sẽ dễ bị dính.

Bước 4: Làm bì trộn thính gạo

Cách làm bì trộn thính gạo cũng khá đơn giản, bì lợn sau khi rửa sạch, để ráo chúng ta lọc sạch phần mỡ, cạo thật sạch lông và bóp sạch cùng với muối, rượu trắng. Sau đó tiếp tục rửa sạch và đem đi luộc với nước ngập.

Trong quá trình luộc, chúng ta cho vào 1 thìa canh dấm, 1/3 thìa canh muối hạt và vài lát gừng tươi để bì thơm và trắng hơn. Để nước sôi, chúng ta hạ nhỏ lửa và tiếp tục để cho bì thật chín hẳn.

Sau khi bì chín, để giúp cho bì trắng ta vớt ra ngâm với nước đá, vắt cùng nửa quả chanh, vớt ra và thái sợi.

Gạo tẻ và gạo nếp chúng ta đãi sạch và rang lên cho thật chín và thơm. Để nguội và sau đó đem đi xay thành bột mịn. Tiếp tục cho vào thính muối hạt, tiêu xay, đường để món ăn được ngon hơn.

Bước 5: Làm nộm củ cải trắng chua ngọt

Củ cải và cà rốt gọt bỏ cuống và đầu ngọn, nạo sạch vỏ rửa sạch và nạo thành các sợi nhỏ. Để khử được vị hăng chúng ta ngâm vào tô nước có pha chút muối hạt.

Tiếp theo, chúng ta làm nước để trộn cùng nộm chua ngọt. Ta cần có thìa canh nước mắm, 6 thìa canh đường, 4 thìa canh dấm, 1 thìa canh nước cốt chanh, 1/4 thìa canh muối hạt khuấy đều cho hòa tan rồi cho tỏi, ớt băm vào cuối cùng.

Củ cải, cà rốt cho vào tô, sau đó pha nước đã chuẩn bị ở trên và trộn thật đều, để món nộm được ngấm hết gia vị thì chúng ta để trong khoảng vài phút, sau đó vắt thật kĩ nước để nộm được giòn.

Bước 6: Làm nước mắm cơm tấm

Nước mắm được dùng trong cơm tấm là một phần rất quan trọng, nên khi chế biến chúng ta cẩn thận và để ý để món ăn được thơm ngon.

Đầu tiên chúng ta cần cho nước vào nồi nấu sôi, tiếp theo cho thêm vào 170ml nước mắm, 170g đường, 30ml dấm (~3 thìa canh dấm đầy), 1 thìa cà phê muối hạt và khuấy lên thật đều.

Trong quá trình đun sôi, chúng ta cho thêm khoảng 3-4 miếng dứa/thơm vào nấu cùng để phần nước mắm cơm tấm được thơm và tạo được hương vị riêng. Khi đó tỏi ớt được cho vào cũng đẹp mắt và hấp dẫn hơn rất nhiều. Nấu hỗn hợp trên với lửa nhỏ trong vài phút rồi tắt bếp. Để nước mắm nguội chúng ta cho tỏi ớt lên trên.