Van bi nhựa uPVC hay còn gọi tắt là van bi uPVC là một trong những trong những loại van bi được sử dụng trong các đường ống cấp nước sinh hoạt cho đến những hệ thống công nghiệp liên quan đến nước sạch, nước thải, hóa chất,..
Van bi nhựa tên tiếng anh là plastic ball valve, là dòng van bi có thân được chế tạo từ vật liệu nhựa (từ tay cầm, thân cho đến viên bi) với nhiều ưu điểm. Vât liệu được sử dụng phổ biến nhất đó là nhựa uPVC, ngoài ra còn một số loại ít được sử dụng hơn đó là HDPE, PPR, cPVC hay PP.
Về mặt cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van bi nhựa uPVC hay van bi nhựa cPVC cũng tương tự như các dòng van bi thông thường khác, đóng mở bằng cách thay đổi góc quay của bi van có khoét lỗ từ đó điều chỉnh được lưu lượng dòng chảy hoặc đóng mở hoàn toàn.
Van có thân được làm từ các chủng loại vật liệu nhựa khác nhau để đáp ứng được đặc tính của dòng lưu chất qua van
Van bi nhựa uPVC tức là thân van được đúc từ nhựa uPVC, còn chi tiết các vật liệu khác như vật liệu tay van, vật liệu gioăng,… sẽ theo catalogues của từng model van
Van có nhiều thông số khác nhau phụ thuộc vào chi tiết của từng nhà sản xuất hoặc vật liệu chế tạo nên thân van, dưới đây là các thông số kỹ thuật cơ bản mà người sử dụng nên lưu ý
Van bi nhựa nói chung đều mang những ưu và nhược điểm chính của vật liệu nhựa, nổi bật trong nhiều đặc điểm thì ưu điểm chính là
Nhược điểm lớn nhất của các dòng van bi nhựa upvc đó là khả năng chịu nhiệt độ cao kém và độ bền cứng bị giới hạn
Van bi nhựa và van bi nhựa uPVC nói riêng được lựa chọn kiểu vận hành tùy thuộc vào không gian vận hành, lối đi, môi trường nơi van lắp đặt hoặc mức độ tự động hóa
Về cơ bản can bi nhựa được vận hành bằng cơ học với các van kích thước nhỏ và điều khiển tự động với các van có kích thước lớn hoặc do hệ thống cần tự động hóa
Van bi nhựa uPVC hay van bi nhựa cPVC, phần lớn sử dụng hình thức vận hành bằng tay để gạt tay van một góc 90° thực hiện quá trính đóng mở van. Đây là phương pháp truyền thống và dễ thực hiện
Van bi tay gạt có giá thành rẻ so với các loại van sử dụng cách vận hành khác có cùng vật liệu và cùng kiểu kết nối
Vận hành bằng tay quay chủ yếu dùng cho van bi uPVC, trong các trường hợp van kích cỡ lớn từ DN150 ~ DN200, cần một lực tác động đủ lớn để xoay bi
Van bi điều khiển điều khiển điện được lắp đặt ở những vị trí rất không thuận lợi cho việc vận hành bằng tay, nơi lắp van gây độc hại cho người vận hành hoặc không gian lắp đặt bị hạn chế. Ngoài ra các van bi uPVC cỡ lớn (ngoại cỡ) thường cũng áp dụng giải pháp vận này tự động điện để thay sức người
Quá trình đóng mở bằng động cơ điện vẫn diễn ra chậm và đôi khi không an toàn, giải pháp vận hành van bi uPVC bằng động cơ khí nén sẽ trở nên phù hợp hơn và đó là lý do van bi điều khiển khí nén được nhiều đơn vị lựa chọn
Khi nhắc tới van bi uPVC hoặc van bi nhựa cPVC thì hầu hết mọi người đều nghĩ tới kiểu một đầu vào và một đầu nước ra. Thực tế thì van có hai dạng chính đó là dạng 2 ngã (2 cửa) và 3 ngã (3 cửa), trong đó dòng van 2 ngã được sử dụng nhiều hơn
Van bi nhựa thông thường là dòng 2 ngã, hay 2 cửa bao gồm một cửa cho lưu chất vào và một cửa cho lưu chất ra, đây đặc trưng của dòng van bi thông thường
Van bi nhựa 3 ngã có một điểm khác so với dòng 2 ngã đó là dòng van này được thiết kế với ba cửa, cho phép dòng lưu chất có thể đi qua cả ba cửa hoặc có thể đóng một cửa chỉ cho lưu thông qua hai cửa còn lại.
Van được các nhà sản xuất thiết kế tương đối đầy đủ các phương pháp kết nối phổ biến như: Nối bích, dán keo, nối ren… Mỗi kiểu kết nối mang lại những ưu điểm và lợi thế riêng nếu chúng ta biết cách áp dụng kiểu kết nối đó đúng cách
Van bi nhựa rắc co là loại van khá phổ biến trên thị trường, kết nối rắc co phù hợp với hầu hết các trường hợp vì có thể tháo nối thân van dễ dàng, nhưng đây không phải là kiểu kết nối của van với ống hoặc thiết bị
Hãy lưu ý rằng van bi nhựa racco có kiểu dán keo và kiểu nối ren, còn van bi uPVC nối ren cần phải chỉ định nói rõ khi mua hàng là có rắc co hay không, đó là điều mà nhiều người mua hàng thật sự chưa rõ
Kiểu dán keo của van bi nhựa cPVC hay uPVC đều là kiểu kết nối đơn giản bậc nhất, tiết kiệm nhất vì chỉ cần thoa keo là chúng ta ngay lập tức kết nối được van với ống. Lưu ý với kiểu kết nối này, khi cần tháo van để kiểm tra hoặc thay thế bắt buộc chúng ta sẽ phải cắt đầu ống kết nối với van
Kết nối bích của van bi uPVC cho khả năng chắc chắn, hạn chế được sử rò rỉ và phù hợp cho các hệ thống đường ống kích thước lớn. Việc thi công lắp đặt và thay thế bảo dưỡng trở nên dễ dàng hơn khi sử dụng kiểu kết nối này
Ngoài dòng van bi nhựa uPVC phổ biến thì các loại van làm từ vật liệu nhựa khác dưới đây ít được sử dụng hơn nên ít có đơn vị tồn kho sẵn hoặc tồn kho số lượng ít
Ngày nay tại Việt Nam chúng ta, không chỉ van bi uPVC mà van bi nhựa làm từ vật liệu HDPE đã được nhiều đơn vị trong nước gia công, chế tạo và cung cấp ra thị trường với nhiều nhãn hiệu như Bình Minh, Dekko,…
Không chỉ van bi uPVC hay van làm từ vật liệu HDPE, với công nghệ ngày càng phát triển có nhiều nhà sản xuất ống và phụ kiện nhựa lớn cũng đã cho ra mắt nhiều mẫu van bi nhựa rac co làm từ vật liệu PPR, tiêu biểu là nhựa Tiền Phong và nhựa Bình Minh
Khác với loại uPVC hoặc van làm từ hai loại vật liệu trên, van bi nhựa cPVC là loại van bi nhựa chịu nhiệt chủ yếu được nhập khẩu từ nước ngoài mà tiên phong là các nước công nghiệp phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước đang phát triển như Đài Loan và Trung Quốc
Với van bi nhựa làm từ vật liệu PPH loại van đặc biệt có khả năng chống ăn mòn hóa chất kể cả ở nồng độ và nhiệt độ cao, thì dòng van bi uPVC và các van khác không thể đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật
Ứng dụng của van bi uPVC, PPR và HDPE nhiều nhất là trong các hệ thống dân dụng, đến những hệ thống nước thải có thành phần hóa chất (loãng) ở các nhà máy công nghiệp, các khu chế xuất, hay các nhà máy
Các loại van bi nhựa cPVC, PPH thì chủ yếu dùng trong các hệ thống chuyên dụng như: Trên các dầy chuyền hóa chất, các phòng thí nghiệm hoặc trên các đường dẫn lưu chất đặc biệt
Với nhu cầu sử dụng van bi uPVC ngày càng tăng, công ty liên tục nhập kho các loại van bi nhựa từ các quốc gia khác nhau, nhằm đáp ứng đa dạng lựa chọn của người sử dụng
Trong các loại van bi nhựa tồn kho số lượng lớn nhất vẫn là van bi nhựa uPVC và cPVC vẫn được ưu tiên số lượng lớn bởi chủng loại này chưa có đơn vị sản xuất trong nước
