Van bi tay gạt là gì

Van bi tay gạt là gì? Là một loại van bi, vận hành bằng tay theo kiểu tay gạt. Dễ sử dụng, không yêu cầu chuyên môn cao đối với người vận hành. Tay gạt là một trong những phương pháp vận hành đơn giản trong các phương pháp vận hành. Ưu điểm của van bi tay gạt là gì?

Chúng được ứng dụng như thế nào trong nghành van công nghiệp? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động như thế nào? Hãy cùng Vimi tìm hiểu về loại van có phương thức vận hành đơn giản, nhưng có rất nhiều ưu điểm này

1 Van bi tay gạt và tên tiếng anh

Như đã trình bày ở trên, chúng ta có thể định nghĩa van bi tay gạt, là một loại Van bi mà được vận hành bằng tay theo kiểu tay gạt. Tên tiếng anh của loại van này là “ Level Ball Valve” hoặc tên đầy đủ hơn “ Level Handle Ball Valve “.

2 Van bi tay gạt có hình dáng như thế nào?

Van có 1 hình dạng chung đó là thân Van bi phía dưới, để lộ hình dạng đĩa van dạng cánh bướm như tên gọi của loại van.

Phần tay gạt, có hình dạng chung. Phần thanh cố định nằm phía trên, phần thanh chuyển động nằm ở phía dưới, tùy từng thương hiệu van mà khoảng cách giữa 2 thanh là khác nhau. Cũng như số lượng lò xo và vị trí cố định trên 2 thanh đó

3 Cấu tạo của van bi tay gạt

Dưới đây là trường hợp minh họa cho cấu tạo van bi, kết nối mặt bích. Các trường hợp khác kết nối ren, hoặc kết nối rắc co, phần kết nối có cấu tạo khác.

3.1. Tay gạt – Level Handle

Khác với những gì chúng ta đã biết khi tìm hiểu van bi tay quay là gì, tay gạt của van bi là bộ phận trên cùng của van. Được thiết kế tách rời, để có thể dùng thân van kết hợp với các kiểu vận hành khác như tay gạt, điều khiển bằng khí nén, điều khiển bằng điện. Tay gạt kết nối với trục van bằng đai ốc, thông thường tay gạt thường có 2 kiểu

Kiểu có chốt chặn ( chặn đóng và chặn mở ), để định vị góc độ của bi van, trạng thái mở hoàn toàn và đóng hoàn toàn.

Kiểu 3 ngã, dùng cho van bi 3 ngã. Trên van có hiển thị chiều dòng chảy

3.2. Thân van bi – Body

Tùy từng kiểu kết nối và vật liệu chế tạo van, cũng như phụ thuộc vào hãng sản xuất mà thân van có cấu tạo khác nhau.

Như hình ảnh phía dưới, ngoài các bộ phận ( Trục , gioăng, bu lông ) thì toàn bộ phần còn loại là thân van.

3.3. Bóng van bi – Ball

Bi của van bi được chia làm các loại khác nhau, phụ thuộc vào cấu tạo lỗ khoét của bi. Đường kính lỗ khoét của bi van có thể bằng đường kính trong của ống – Loại Full Port, hoặc nhỏ hơn đường kính ống – Loại Reduced Port, hoặc lỗ khoét dạng hình chữ ” V ” – Loại V – Port. Để bi có thể chuyển động xoay, mà không gây rò rỉ lưu chất, thì bi được làm kín lưu chất với vòng đệm ( Seat )

Lỗ của bi thường có 2 dạng: Lỗ khoét thông nhau ( với van bi thường ) hoặc lỗ khoét vuông góc nhau ( đối với van 3 ngã )

3.4. Trục van – Stern

Trục van là bộ phận truyền momen xoắn từ  tay van tới bi van. Trục van thường được làm bằng Inox, đồng, gang hoặc nhựa… phụ thuộc vào vật liệu nhà sản xuất lựa chọn. Bi van được kết nối với trục bi bằng đầu trục, đầu trục được thiết kế tạo thành 1 khớp chắc chắn, đảm bảo bi xoay theo đúng góc quay của trục van, cũng là góc quay tay gạt

 3.5. Vòng làm kín

Trong van bi thường có các loại vòng đệm:

✔ Vòng đệm làm kín bi.

Chức năng tạo độ kín khít giữa bi và thân van, đảm bảo lưu chất rò rỉ kể cả ở trạng thái bi cố định hoặc bi chuyển động xoay tròn.

✔  Vòng đệm làm kín thân van với trục van.

Tạo độ kín giữa trục van và thân van, lưu chất sẽ không bị rò rỉ ra ngoài.

✔  Goăng.

Làm kín mối nối giữa van và ống – với van kết nối mặt bích. Có tác dụng đảm bảo lưu chất không rò rỉ từ mối nối ống với van.

Với những lưu chất có nhiệt độ và áp suất khác nhau, chúng ta cần chọn vật liệu vòng đệm và goăng khác nhau phù hợp với nhiêt độ và áp suất của lưu chất.

Tham khảo quá trình lắp ghép Van bi.

4 Nguyên lý hoạt động của Van bi tay gạt

Nguyên lý hoạt động của van. Khi tay chúng ta tác động lực vào tay gạt 1 lực quay với 1 góc nhất định. Trục van sẽ truyền mô men xoắn làm bi xoay 1 góc theo góc quay mong muốn, bằng với góc quay của tay gạt. Dòng chảy đạt tốc độ tốt nhất, khi lỗ khoét của bi trùng với hướng dòng chảy. Ngược lại khi lỗ khoét của bi vuông góc với hướng dòng chảy, van ở trạng thái đóng hoàn toàn.Để điều chỉnh lưu tốc dòng chảy, người ta xoay 1 góc nhỏ hơn 90°.

Nguyên lý hoạt động của van.

Khi tay chúng ta tác động lực vào tay gạt 1 lực quay với 1 góc nhất định. Trục van sẽ truyền mô men xoắn làm bi xoay 1 góc theo góc quay mong muốn, bằng với góc quay của tay gạt. Dòng chảy đạt tốc độ tốt nhất, khi lỗ khoét của bi trùng với hướng dòng chảy. Ngược lại khi lỗ khoét của bi vuông góc với hướng dòng chảy, van ở trạng thái đóng hoàn toàn. Để điều chỉnh lưu tốc dòng chảy, người ta xoay 1 góc nhỏ hơn 90°.

5 Phân loại van bi tay gạt

Có nhiều phương pháp phân loại van bi tay gạt khác nhau, trong bài viết này chúng tôi phân chia theo các kiểu gọi và chủng loại phổ biến, được người dùng và thợ thi công biết đến như các tên gọi kỹ thuật thông dụng

5.1.  Phân loại theo kiểu kết nối

Theo cách phân loại này, hiện tại ViMi đang cung cấp tất cả các van bi tay gạt kết nối ren, rắc co, mặt bích.

Hãy truy cập liên kết nếu cần tham khảo và mua hàng

Với van bi tay gạt kim loại thì kiểu kết nối, thường được dùng nhất là kết nối ren và kết nối mặt bích.

Riêng với van bi tay gạt vật liệu nhựa thì người ta thường dùng loại kết nối rắc co, với lý do là dễ thay thế và bảo dưỡng

5.2. Phân loại theo vật liệu

Phân loại theo vật liệu các loại van bi tay gạt là gì? Theo cách phân loại hay cách gọi này chúng ta có van bi inox, van bi nhựa, van bi tay gạt bằng đồng hoặc van bi tay gạt làm bằng vật liệu gang

✔  Van bi tay gạt đồng

Với các van bi kích thước nhỏ (đến DN25, DN32)  thì đây là loại vật liệu phổ thông nhất, được sử dụng nhiều. Bởi vì tuy vật liệu thuộc loại vật liệu có giá thành cao, nhưng kích thước nhỏ nên giá trị van không quá cao. Hãy truy cập các

✔ Van bi tay gạt thép

Loại van bi vật liệu gang chủ yếu dùng cho van có kích thước lớn từ DN50 trở lên, dùng cho các hệ thống nước thải, nước cấp.

✔ Van bi tay gạt inox

Inox là loại vật liệu chất lượng cao, chủ yếu được ứng dụng để sử dụng cho hệ thống cấp nước sinh hoạt, những môi trường có độ ăn mòn cao, như hệ thống xử lý nước thải, hệ thống có hóa chất loãng, hệ thống chế xuất thực phẩm. Van bi tay gạt inox có giá cao nhất trong các dòng van bi tay gạt hiện nay.

✔ Van bi tay gạt nhựa

Đây là loại van bi nhựa tay gạt rất được ưa chuộng, và rất phổ biến. Bởi vật liệu nhựa cho giá thành rẻ hơn so với vật liệu kim loại. Ngoài ra lại có khả năng đặc biệt chống ăn mòn, lại có khả năng chống ăn mòn, do đó van bi tay gạt nhựa được sử dụng nhiều trong môi trường nước sạch, có hóa chất.

Nhược điểm chủ yếu của loại vật liệu là khả năng chịu va đập, cũng như khả năng chịu nhiệt độ và áp suất kém, dẫn đến phạm vi ứng dụng không được rộng.

5.3. Phân loại theo hãng sản xuất

Với loại van này, tại Việt Nam có nhiều hãng sản xuất cung bi tay gạt lớn, ở các nước đã phát triển, hoặc những quốc gia lân cận Việt Nam như:

5.4. Phân loại theo xuất xứ

Nổi lên là quốc gia đã phát triển, đặc biệt là sản xuất công nghiệp của Châu Á. Các quốc gia như Nhật Bản và Hàn Quốc, là những nước có nhiều hãng van xuất bán sang Việt Nam. Ngoài ra, với thế mạnh cận biên, cung cấp đa dạng các dòng sản phẩm với các giá thành khác nhau, Trung Quốc và đặc biệt là Đài Loan, đang cung cấp cho chúng ta nhiều thương hiệu van khác nhau.

6 Ưu nhược điểm của van bi tay gạt là gì?

 Cùng là loại van tay gạt, tuy nhiên khác với van bướm tay gạt, chủng loại van này phù hợp với những hệ thống có đặc tính kỹ thuật riêng mà theo đó bắt buộc phải sử dụng van bi để đáp ứng được các yêu cầu đó

6.1.  Ưu điểm của Van bi tay gạt là gì?

 ✔  Tổn thất áp lực (tốc độ dòng) gần như không có

Ở trạng thái mở hoàn toàn, do bi có lỗ khoét bằng đường kính ống,  nên sẽ cho dòng chảy đạt lưu tốc gần như tuyệt đối, tổn thất tốc độ qua van gần như không có.

✔ Khả năng đóng mở nhanh

Hành trình khai thác nhanh, do van đóng mở bằng góc quay 90 độ. Rất thuận tiện và đơn giản  trong việc khai thác. Tuy nhiên van bi tay gạt chỉ phù hợp cho các hệ thống đường ống dân dụng. Đối với hệ thống công nghiệp tự động hóa yêu cầu nghiêm ngặt về tốc độ đóng mở và sự chính xác cao hơn trong vận hành, van bi điều khiển điện, khí nén sẽ mang đến hiệu quả tốt hơn.

✔ Kiểu kết nối đa dạng

So với van cổng hoặc van bướm, thì van bi phong phú kiểu kết nối hơn. Hầu như van có thể kết nối với ống bằng tất cả các kiểu kết nối như: Kết nối kiểu ren, kết nối mặt bích, kết nối hàn hoặc kết nối kiểu socket

✔ Vật liệu chế tạo van phong phú, phù hợp cho nhiều môi trường và lưu chất chảy bên trong

Van được chế tạo bằng nhiều loại vật liệu khác nhau, giúp cho người dùng phong phú lựa chọn, phù hợp với các môi chất chảy trong van, cũng như môi trường làm việc của van.

✔ Kích thước nhỏ gọn và trọng lượng nhẹ

So với van cổng hoặc van bướm, van bi có kích thước nhỏ gọn hơn. Từ đó tạo nhiều thuận lợi cho việc lắp đặt.

✔ Tiếng ồn thấp trong quá trình khai thác thấp

Do cấu tạo dòng chảy trong van là chảy thẳng, không bị đĩa van cản trở khi mở hoàn toàn, vì thế so với van cầu, tiếng ồn gây ra bởi dòng chảy trong van bé hơn

✔ Độ bền cao, an toàn khi khai thác

Nhờ có đặc điểm này mà van bi được sử dụng trong các hệ thống, dòng lưu chất có áp lực và nhiệt độ cao. Cấu tạo đơn giản là lý do tăng độ bền và tạo độ an toàn cao, ngay cả trong thời gian dài không đóng mở

6.2. Nhược điểm của Van bi tay gạt là gì?

 ✘ Không áp dụng cho lưu chất bẩn có rác, hoặc dạng bùn

Khuyến cáo không nên dùng van bi vì dễ gây tắc, cũng là nguyên nhân gây rò rỉ. Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghành van, VIMI khuyên người dùng sử dụng van bướm hoặc van cổng.

✘So với van cầu khả năng rò rỉ cao hơn

Vì bề mặt tiếp xúc là toàn bộ diện tích của bi với đệm kín, nên sau thời gian dài sử dụng với tần suất đóng mở lớn, bề mặt tiếp xúc có khả năng trầy xước, gây khả năng rò rỉ.

✘ Kích thước van bi tay gạt bị giới hạn

Bề mặt tiếp xúc lớn, là nguyên nhân dẫn đến thước càng lớn thì ma sát giữa bi và đệm kín nước càng cao, khi đó lực tác động lên tay quay lớn. Đối với kích thước trên 100 lực tác dụng của tay con người lên tay quay thường không đủ nên những van này thường được gắn động cơ điện hoặc động cơ khí nén

7 Ứng dụng của van bi tay gạt là gì?

Với những ưu điểm đã trình bày ở trên, van bi tay gạt được sử dung cho các hệ thống như:

✔ Ứng dụng trong nghành giấy và  bột giấy, lĩnh vực sử dụng hóa chất trong quá trình sản xuất giấy và các sản phẩm liên quan bột giấy.

✔ Hệ thống hơi nóng ( Steam ), hệ thống khí nén có nhiệt độ và áp suất cao.

Với cấu tạo của van, kết hợp với loại vật liệu chịu nhiệt, thì van có áp suất phá hỏng lớn, tạo nên khả năng làm việc trong môi trường nhiệt độ và áp suất cao.

✔ Hệ thống nước thải hoặc hệ thống hóa chất. Với hệ thống này, van bi tay gạt nhựa được ưu tiên sử dụng, nếu loại vật liệu nhựa không đảm bảo được tính năng chống va đập, khi đó người dùng sẽ tính đến sử dụng van vật liệu inox hoặc đồng

8 Kho van bi tay gạt

Tự hào là đơn vị phân phố các loại van công nghiệp khác nhau, trong đó van bi là một trong những thế mạnh của Vimi về nguồn cung cấp, cả về chất lượng và số lượng. Chúng tôi tồn kho đa dạng chủng loại, nhiều nhãn hiệu để phục vụ các yêu cầu khác nhau của khách hàng.

Tổng kho nhập hàng mới liên tục, với số lượng lớn nhiều kích cỡ, đa dạng chủng loại. Đáp ứng nhu cầu sử dụng của nhiều dự án khác nhau trên toàn quốc

Kho hàng của Vimi, đẩy đủ các kiểu loại kết nối, đặc biệt là van bi kế nối ren – Van bi 3 ngã nối ren