Tiêu chuẩn và bảng tra tiêu chuẩn mặt bích là một trong những nội dung mà nhiều người còn chưa hiểu và tìm kiếm thông tin. Bởi lẽ khi lắp đặt van công nghiệp, đồng hồ nước, thiết bị với đường ống hoặc thậm chí là kết nối các đoạn ống với nhau bằng mặt bích đều cần biết tiêu chuẩn kết nối này
Nội dung chính
1. Tiêu chuẩn mặt bích là gì
Tiêu chuẩn mặt bích là tiêu chuẩn kỹ thuật của từng tổ chức công nghiệp, tiêu chuẩn công nghiệp của từng quốc gia qui định rõ về các thông số kỹ thuật cho mặt bích. Điển hình và phổ biến là tiêu chuẩn mặt bích của các nước công nghiệp phát triển, các tổ chức công nghiệp được nhiều nước trên thế giới công nghiệp
Khi lựa chọn sai tiêu chuẩn có thể dẫn đến việc không thể kết nối, chính vì vậy việc chọn mặt bích đúng với tiêu chuẩn là điều bắt buộc
2. Những tiêu chuẩn mặt bích phổ biến tại Việt Nam
Trên thế giới có rất nhiều tiêu chuẩn khác nhau cho mặt bích, tại Việt Nam chúng ta cũng có tiêu chuẩn riêng dành cho mặt bích là TCVN 11700-1:2016 và tiêu chuẩn này hoàn toàn tương đương với ISO 7005-1:2011
Các tiêu chuẩn phổ biến vẫn là tiêu chuẩn về mặt bích của các nước công nghiệp phát triển hoặc các tổ chức kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn do các viện khoa học hoặc hiệp hội cơ khí ban hành.
Ở nước ta, phổ biến nhất vẫn là các tiêu chuẩn dưới đây
- Tiêu chuẩn mặt bích BS
- Tiêu chuẩn mặt bích JIS
- Tiêu chuẩn mặt bích DIN
- Tiêu chuẩn mặt bích ANSI
- Tiêu chuẩn mặt bích ASTM
- Tiêu chuẩn mặt bích ISO
3. Bảng tra tiêu chuẩn mặt bích
Có rất nhiều tiêu chuẩn khác nhau và mỗi tiêu chuẩn đều qui định về bảng kích thước theo chủng loại và áp suất mặt bích, vì vậy khi tra cứu cần tìm bảng tra tiêu chuẩn mặt bích theo đúng 3 yếu tố dưới đây
- Tiêu chuẩn
- Chủng loại
- Áp lực
4. Sự khác nhau giữa các tiêu chuẩn
Các tiêu chuẩn khác nhau, không chỉ có sự khác nhau về định nghĩa mà còn khác nhau về qui định vật liệu, sử dụng các đơn vị áp suất và đơn vị chiều dài khác nhau. Trong đó, liên quan đến việc lắp đặt sẽ có sự khác nhau về các thông số cơ bản dưới đây, theo thứ tự ưu tiên dưới đây xếp theo mức độ quan trọng
- Kích thước đường kính đường tâm lỗ bu lông của các tiêu chuẩn và áp lực có thể khác nhau
- Số lỗ bu lông không giống nhau
- Đường kính lỗ bu lông lớn nhỏ khác nhau
- Sai khác về đường kính ngoài của mặt bích
- Khác nhau về chiều dày của mặt bích
5. Thiệt hại khi lựa chọn sai tiêu chuẩn mặt bích
Khi lựa chọn sai tiêu chuẩn, phiền toái đầu tiên là có thể không kết nối được (một số rất ít trường hợp có thể kết nối được do đảm bảo tính lắp lẫn của mặt bích ở một số tiêu chuẩn – áp lực – kích thước). Các hệ lụy phát sinh thường thấy như dưới đây
- Không kết nối được van, thiết bị hoặc đường ống với nhau bằng mặt bích
- Đường kính ngoài của mặt bích trên thiết bị và mặt bích đường ống không khớp với nhau
- Sai áp lực thì dẫn đến có thể mặt bích bị phá hủy, hoặc bị rò rỉ tại điểm kết nối
- Chiều dày không bằng nhau nên tính thẩm mỹ kém
So sánh các tiêu chuẩn mặt bích với các áp lực tương đương giữa các tiêu chuẩn, các kỹ sư đường ống của chúng tôi đã lập bảng về tính lắp lẫn của mặt bích