Cấu tạo van cổng

Cấu tạo van cổng không chỉ là khái niệm kỹ thuật, mà còn là cơ sở để người dùng vận hành, bảo dưỡng và khai thác hệ thống đường ống một cách hiệu quả. Phần nội dung dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện nhất.

1. Tại sao cần biết cấu tạo van cổng

Trong hệ thống đường ống công nghiệp, van cổng là một trong những thiết bị được sử dụng phổ biến nhất. Việc người dùng nắm vững cấu tạo van cổng mang lại nhiều lợi ích thiết thực, có thể tóm gọn thành ba yếu tố chính:

• Thứ nhất: Hiểu cấu tạo van cổng sẽ hiểu được nguyên lý hoạt động
• Thứ hai: Biết cấu tạo van cửa giúp người dùng chọn đúng loại van
• Thứ ba: Nắm vững cấu tạo van cổng để đánh giá khả năng lắp đặt và làm việc của van

2. Cấu tạo van cổng

Về cơ bản, cấu tạo van cổng tương đối đơn giản nhưng gồm nhiều chi tiết kết hợp chặt chẽ với nhau. Mỗi bộ phận được chế tạo từ vật liệu phù hợp và đảm nhiệm một chức năng riêng, cùng nhau tạo nên một thiết bị hoàn chỉnh và vận hành hiệu quả.

Thân van

Là bộ phận chịu trách nhiệm bảo vệ và liên kết các bộ phận khác của van. Đây cũng là phần kết nối trực tiếp với đường ống thông qua mặt bích, ren hoặc hàn. Thân van thường được chế tạo từ gang, thép, inox, đồng hoặc nhựa, tùy theo môi trường làm việc. Chất lượng và độ bền của thân van quyết định khả năng chịu áp và tuổi thọ của toàn bộ thiết bị.

Trục van

Trục van là chi tiết truyền động, kết nối tay quay với đĩa van. Khi vận hành, lực xoay từ tay quay sẽ được trục van truyền xuống đĩa để thực hiện quá trình đóng/mở. Trục van thường được chế tạo từ thép không gỉ để đảm bảo độ bền và chống ăn mòn.

Đĩa van

Đĩa van, còn gọi là cổng van, là bộ phận không thể thiếu trong cấu tạo van cổng. Khi vận hành, đĩa sẽ trượt theo phương thẳng đứng nhờ trục van, hạ xuống để chặn dòng hoặc nâng lên để tạo lối đi thông suốt cho lưu chất.

Nắp van

Là bộ phận được lắp ghép với thân van, bảo vệ trục, đĩa và các chi tiết bên trong. Nắp thường được bắt bulong hoặc hàn kín, vừa đảm bảo độ bền, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho việc tháo lắp, bảo dưỡng và thay thế phụ tùng.

3. Cấu tạo van cửa dạng ty nổi và ty chìm

Trong các hệ thống đường ống, van cổng thường được chế tạo với hai dạng chính: Ty nổi và ty chìm. Điểm khác biệt lớn nhất giữa chúng nằm ở cấu tạo trục, từ đó ảnh hưởng đến cách nhận biết trạng thái đóng/mở khi vận hành. Vì vậy, khi tìm hiểu về cấu tạo van cổng, hai dạng ty nổi và ty chìm luôn được nhắc đến như những lựa chọn phổ biến nhất.

3.1 Cấu tạo van cổng dạng ty nổi

Ở loại van cổng ty nổi, trục van sẽ dịch chuyển lên xuống cùng với quá trình đóng hoặc mở. Khi van mở hoàn toàn, trục nhô cao lên phía trên, còn khi đóng, trục hạ xuống. Nhờ vậy, chỉ cần nhìn vào chiều cao của trục là có thể biết ngay van đang ở trạng thái nào.

Tuy nhiên, vì trục lộ ra ngoài nên cần dùng vật liệu chống gỉ như thép hợp kim hoặc inox, và loại này cũng đòi hỏi không gian lắp đặt rộng rãi hơn.

3.2 Cấu tạo van cổng kiểu ty chìm

Ngược lại, van cổng ty chìm có trục van gần như cố định, không thay đổi vị trí khi vận hành. Đĩa van đóng mở nhờ chuyển động ren giữa trục và đĩa ở bên trong thân van. Ưu điểm là thiết kế gọn gàng, phù hợp với hệ thống có không gian hạn chế.

Nhược điểm là khó quan sát trực tiếp trạng thái đóng/mở, thường phải dựa vào tay quay hoặc tín hiệu từ bộ truyền động.

4. Kết luận

Có thể thấy, cấu tạo van cổng tuy không quá phức tạp nhưng lại quyết định trực tiếp đến hiệu quả vận hành của toàn bộ hệ thống đường ống. Việc nắm vững cấu tạo không chỉ giúp lựa chọn đúng loại van, mà còn hỗ trợ quá trình lắp đặt, bảo dưỡng và khai thác thiết bị được an toàn, bền bỉ hơn. Hiểu rõ cấu tạo van cổng chính là nền tảng để người dùng đưa ra quyết định chính xác và tối ưu trong mọi ứng dụng thực tế.