Gioăng van bi hay gioăng của van bi là một bộ phận không thể thiếu trong cấu tạo van bi. Trong bài viết dưới đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết về gioăng van bi là gì cũng như cách phân loại theo vật liệu và ứng dụng
1. Gioăng van bi là gì
Gioăng van bi là bộ phận làm kín nằm trong van, thường được lắp giữa bi van và thân van. Nhiệm vụ chính của gioăng là đảm bảo độ kín khít, ngăn ngừa rò rỉ môi chất trong quá trình đóng mở và vận hành. Nhờ có gioăng, van bi duy trì được khả năng cách ly dòng chảy, đồng thời hạn chế hao mòn các chi tiết kim loại bên trong.
2. Phân loại các loại gioăng van bi
Gioăng van bi được sản xuất từ nhiều loại vật liệu khác nhau, mỗi loại sở hữu những đặc tính cơ lý riêng, phù hợp với từng môi chất và điều kiện làm việc. Dưới đây là một số vật liệu gioăng phổ biến:
2.1 Gioăng của van bi làm bằng EPDM
EPDM có giá thành rẻ, chịu nước tốt và chịu được dung dịch kiềm nhẹ. Trên thực tế, các dòng van bi gang thường sử dụng loại gioăng này vì không cần làm việc trong môi trường ăn mòn mạnh, đồng thời tối ưu chi phí sản xuất.
2.2 Gioăng van bi từ NBR
Cao su NBR có thể chịu dầu, chịu axit loãng và chịu nước tốt. Nhờ những ưu điểm này, gioăng NBR thường được lắp đặt trong các dòng van bi nhựa, đặc biệt thích hợp với môi trường nước cấp hoặc các hệ thống có chứa hóa chất loãng.
2.3 Gioăng van bi làm bằng PTFE
Nhựa PTFE có khả năng kháng hóa chất rất mạnh, hoạt động ổn định ngay cả trong môi trường có nhiệt độ cao và nồng độ hóa chất lớn. Nhờ đặc tính này, gioăng PTFE thường được sử dụng trong các dòng van bi 3 ngả chế tạo bằng nhựa UPVC, CPVC hoặc inox, phục vụ cho những hệ thống có lưu chất mang tính ăn mòn hóa học.
2.4 Gioăng làm kín bằng Silicon
Silicone có độ đàn hồi tốt, chịu nhiệt cao và an toàn với thực phẩm, nước uống. Loại gioăng này thường xuất hiện trong các ứng dụng sử dụng van bi inox và có liên quan đến ngành thực phẩm, dược phẩm và y tế.
3. Lý do cần đến gioăng van bi
Gioăng của van bi tham gia trực tiếp vào quá trình làm kín, chịu tải và bảo vệ kết cấu. Cụ thể, có 4 yếu tố then chốt chứng minh sự cần thiết của bộ phận này:
- Gioăng giúp liên kết chặt chẽ các chi tiết trong van, ngăn ngừa rò rỉ lưu chất trong quá trình hoạt động
- Trong mỗi chu trình đóng mở, gioăng có nhiệm vụ giảm chấn khi bi van tác động lên bề mặt làm kín
- Gioăng trực tiếp chịu áp lực và nhiệt độ từ lưu chất, duy trì sự ổn định của van trong điều kiện làm việc liên tục
- Chất lượng và độ bền của gioăng ảnh hưởng lớn đến khả năng vận hành lâu dài, giảm thiểu hỏng hóc và chi phí bảo trì
4. Cách chọn gioăng của van bi
Gioăng van bi là phụ kiện phổ biến và có thể thay thế khi cần thiết. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả làm việc và kéo dài tuổi thọ van, người dùng cần lựa chọn đúng loại gioăng phù hợp với môi trường sử dụng. Một số lưu ý quan trọng như sau:
- Hệ thống nước sạch, nước thải đã xử lý, không có hóa chất → Chọn gioăng phổ thông, giá rẻ để tiết kiệm chi phí
- Môi trường có dầu hoặc dung dịch đặc thù như dầu → Dùng gioăng có khả năng chống trương nở
- Môi trường nhiệt độ cao hoặc có hóa chất → Chọn gioăng chịu nhiệt, kháng hóa chất
- Ngành thực phẩm, đồ uống, dược phẩm → Sử dụng gioăng đạt tiêu chuẩn vệ sinh