Tìm hiểu bộ lọc chữ Y là gì

Bộ lọc chữ Y là gì mà được các thợ thi công tìm kiếm nhiều khi thiết kế và lắp đặt hệ thống đường ống công nghiệp? Đây là một trong những thiết bị nhỏ nhưng có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ van, bơm và các thiết bị khác khỏi cặn bẩn, rỉ sét hay tạp chất rắn có trong dòng chảy. Hãy cùng tìm hiểu nhé!

1. Bộ lọc chữ Y là gì

Để hiểu bộ lọc chữ Y là gì, hãy cùng phân tích từng phần có trong thuật ngữ kỹ thuật này:

• Bộ lọc: Là các thiết bị dùng để tách các thành phần không mong muốn khỏi một dòng lưu chất, từ nước, dầu, khí đến trà hay cà phê
• Chữ Y: Xuất phát từ hình dạng giống chữ Y của bộ lọc. Nhánh nghiêng của chữ Y chính là nơi cặn bẩn hoặc chất dư thừa được thu lại

Kết hợp lại: Bộ lọc chữ Y hay còn được gọi là Y lọc, là thiết bị lọc có hình chữ Y, dùng để giữ lại cặn bẩn trong chất lỏng, vừa làm sạch dòng chảy vừa dễ dàng vệ sinh

2. Bộ lọc chữ Y được sử dụng ở đâu

Bộ lọc chữ Y được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống cần lọc tạp chất ra khỏi dòng chất lỏng hoặc khí, đặc biệt là những hệ thống mà cặn bẩn có thể làm tắc hoặc hư hỏng thiết bị phía sau. Các vị trí sử dụng điển hình bao gồm:

• Hệ thống cấp nước sinh hoạt và công nghiệp: Loại bỏ cặn bẩn, rỉ sét, cát trong đường ống, bảo vệ bơm và van
• Hệ thống hơi, dầu, khí nén: Ngăn các hạt rắn làm hỏng thiết bị đo áp suất, van, xi lanh
• Ngành hóa chất và thực phẩm: Giữ chất lỏng sạch, tránh nhiễm bẩn và bảo vệ máy móc
• Nông nghiệp và thủy lợi: Lọc nước tưới, ngăn rác, lá cây hay cặn đất khỏi hệ thống dẫn nước

Nhìn chung, bộ lọc chữ Y được dùng ở bất cứ hệ thống nào cần loại bỏ tạp chất để bảo vệ thiết bị và duy trì dòng chảy ổn định

3. Cấu tạo của bộ lọc chữ Y

Bộ lọc chữ Y gồm 4 phần chính, mỗi phần đóng vai trò quan trọng để thiết bị vận hành hiệu quả:

• Thân: Là phần chính của bộ lọc, chịu áp lực và dòng chảy của chất lỏng.
• Nắp: Giúp cố định lưới lọc và cho phép tháo mở dễ dàng để bảo trì
• Lưới lọc: Bộ phận dùng để giữ lại các chất rắn
• Bulong, đai ốc (nếu có): Giữ nắp và thân bộ lọc chắc chắn, đảm bảo không rò rỉ trong quá trình vận hành

4. Lưới lọc của bộ lọc chữ Y làm bằng vật liệu gì

Như đã trình bày ở phần 3, lưới lọc của bộ lọc chữ Y, chịu trách nhiệm giữ lại các tạp chất rắn trong chất lỏng. Vật liệu chế tạo lưới lọc được lựa chọn tùy theo loại chất lỏng, áp lực, nhiệt độ và môi trường ăn mòn, phổ biến gồm:

• Inox: Loại phổ biến nhất, chịu ăn mòn tốt và không gỉ
• Thép mạ: Giá thành rẻ hơn inox, chịu áp và nhiệt độ tốt
• Đồng: Chịu nhiệt tốt và có tính kháng khuẩn tự nhiên
• Nhựa: Giá thành rẻ, trọng lượng nhẹ, chịu được áp lực thấp

5. Kết nối của bộ lọc chữ Y

Bộ lọc chữ Y có ba phương thức kết nối phổ biến, linh hoạt cho nhiều loại hệ thống:

• Y lọc mặt bích: Lắp bằng mặt bích, phù hợp đường ống lớn, áp suất cao, đảm bảo kết nối chắc chắn và chống rò rỉ
• Y lọc nối ren: Kết nối bằng ren trong, thích hợp đường ống nhỏ, dễ tháo lắp và bảo trì
• Bộ lọc Y dán keo: Dùng keo dán chuyên dụng để nối trực tiếp vào ống nhựa, phổ biến trong hệ thống ống PVC, uPVC, đơn giản và tiết kiệm chi phí

6. Lỗi thường gặp ở bộ lọc chữ Y

Trong quá trình vận hành hệ thống đường ống, bộ lọc chữ Y có thể gặp nhiều sự cố ảnh hưởng đến hiệu suất chung của hệ thống nếu không được sử dụng đúng cách. Dưới đây là ba lỗi phổ biến nhất:

6.1 Nứt vỡ buồng lọc

Lỗi này thường xảy ra khi áp suất dòng chảy vượt quá giới hạn chịu áp của vật liệu hoặc do va chạm cơ học trong quá trình vận hành và tháo lắp. Khi buồng lọc bị nứt vỡ, chất lỏng sẽ thoát ra ngoài, gây thất thoát áp suất và có nguy cơ làm hỏng các thiết bị xung quanh.

6.2 Tắc nghẽn lưới lọc do cặn bẩn tích tụ

Sau một thời gian sử dụng, các hạt rỉ sét, cặn bẩn hoặc tạp chất trong dòng chảy có thể bám dày đặc trên lưới lọc. Tình trạng này khiến lưu lượng suy giảm, áp suất tăng cao và máy bơm phải hoạt động quá tải => Việc vệ sinh định kỳ và xả cặn là biện pháp cần thiết để tránh tắc nghẽn.

6.3 Rò rỉ tại mối nối hoặc nắp van

Hiện tượng rò rỉ thường xuất phát từ các mối nối ren bị lỏng, bulong nắp van bị lão hóa hoặc mặt bích siết không đều. Dù chỉ rò rỉ nhẹ, tình trạng này kéo dài sẽ gây thất thoát chất lỏng, giảm hiệu suất vận hành và có thể dẫn đến ăn mòn kim loại. => Cần kiểm tra, siết chặt hoặc thay thế các chi tiết làm kín khi phát hiện dấu hiệu rò rỉ.