Knife gate valve

Knife gate valve là gì mà thường được các kỹ sư đường ống nhắc tới nhiều? Nếu bạn từng thắc mắc loại van này có gì đặc biệt và tại sao lại phổ biến trong các hệ thống bùn, nước thải hay đường ống chứa chất lỏng đặc, hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Knife gate valve là gì

Để hiểu knife gate valve là gì, hãy cùng phân tích từng từ có trong thuật ngữ này:

• “Knife” – nghĩa là dao. Nhưng ở đây, không phải dao bếp, dao gọt trái cây hay dao samurai, mà là một tấm kim loại mỏng, sắc, trượt lên xuống như lưỡi dao chém ngang dòng chảy.
• “Gate valve” – nghĩa là van cổng.

Gộp hai mảnh ghép knife+gate valve lại, ta có “van cổng dao” – một chủng loại van cổng đặc biệt có phần “cổng” là lưỡi dao mảnh, sắc bén, chuyên dùng để “chém” qua những dòng chất lỏng có độ đặc cao như: Bùn, bột giấy, nước thải hay thậm chí là bùn khoáng.

2. Cấu tạo của knife gate valve

So với các loại gate valve thông thường, knife gate valve có cấu tạo đơn giản, gọn nhẹ và dễ bảo trì hơn. Các bộ phận chính của valve như sau:

• Thân (Body): Là phần vỏ bao ngoài có thể chịu áp lực, thường được đúc bằng gang, thép carbon hoặc inox.
• Lưỡi dao/đĩa van (Knife): Là tấm kim loại mảnh, phẳng, có cạnh sắc
• Trục (Stem): Truyền lực từ bộ phận điều khiển xuống lưỡi dao
• Bộ phận vận hành (Actuator): Tay quay hoặc động cơ điều khiển

Ngoài ra, chính thiết kế mỏng, dẹt của van giúp lắp đặt linh hoạt trong các hệ thống đường ống hẹp

3. Vận hành knife gate valve

Knife gate valve có thể vận hành theo nhiều phương thức, tùy thuộc vào yêu cầu và điều kiện của hệ thống:

• Tay quay: Đơn giản, giá thành rẻ, phù hợp với hệ thống nhỏ hoặc ít thao tác đóng/mở.
• Điều khiển khí nén: Cho phép đóng mở nhanh, đặc biệt hiệu quả với dòng bùn, nước thải hoặc các chất đặc, nơi thao tác thủ công khó thực hiện

Lời khuyên: Với các hệ thống có lưu chất đặc hoặc chứa cặn, nên sử dụng knife gate valve điều khiển khí nén để đóng mở nhanh, tránh tắc nghẽn đường ống và giảm chi phí bảo trì, sửa chữa.

4. Kích thước của knife gate valve

Knife gate valve được sản xuất với nhiều kích thước khác nhau để đáp ứng nhu cầu của các hệ thống đường ống công nghiệp. Phổ biến nhất là từ DN50 đến DN1200, phù hợp với nhiều loại lưu chất và môi trường làm việc khác nhau

5. Vật liệu knife gate valve là gì

Vật liệu chế tạo là yếu tố then chốt quyết định độ bền và khả năng vận hành của knife gate valve. Tùy vào môi trường và loại lưu chất, valve thường được làm từ:

• Inox: Chống ăn mòn vượt trội, bền với nước sạch, nước biển, nước thải hoặc bùn
• Gang: Chi phí thấp, chịu lực tốt, thích hợp cho hệ thống nước hoặc nước thải áp lực thấp.
• Thép: Chịu áp lực cao, bền cơ học, dùng cho môi trường công nghiệp, lưu chất nóng hoặc có áp lực lớn.

Bên cạnh đó, lưỡi dao thường được làm bằng inox, mài nhẵn, giúp cắt xuyên dòng lưu chất dễ dàng, giảm kẹt cặn và kéo dài tuổi thọ valve.

6. Khi nào nên và không nên dùng knife gate valve

Knife gate valve đặc biệt phù hợp với những ứng dụng cần đóng/mở hoàn toàn dòng chảy, nhưng không phải lúc nào cũng là lựa chọn tối ưu.

Nên dùng:

• Hệ thống xử lý nước thải, bột giấy, thực phẩm đặc hoặc các chất lỏng chứa hạt rắn.
• Môi trường có ăn mòn trung bình và nhiệt độ dưới 538°C.
• Đường ống lớn yêu cầu dòng chảy thẳng, không cản trở (full bore), nơi van chỉ cần mở/đóng hoàn toàn.

Không nên dùng:

• Hệ thống hơi siêu nhiệt (superheated steam) hoặc dầu áp lực cao
• Các ứng dụng cần kiểm soát lưu lượng chính xác.