Tìm hiểu lift check valve là gì

Lift check valve là gì mà lại xuất hiện trong hầu hết các sơ đồ hệ thống đường ống công nghiệp? Dù nhỏ gọn, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo dòng chảy luôn ổn định và an toàn. Hãy cùng tìm hiểu nhé

1. Lift check valve là gì

Lift check valve được dịch chuẩn kỹ thuật sang tiếng Việt là “van 1 chiều hơi” và do hình dáng cong cong như chữ hoặc dấu ngã (~) nên còn được biết đến là van 1 chiều chữ ngã. Đây là loại van một chiều thường được dùng trong các hệ thống nước, hơi, khí nén, dầu hoặc chất lỏng công nghiệp

2. Cấu tạo của lift check valve là gì

Một lift check valve tiêu chuẩn thường gồm các bộ phận chính sau:

• Body (thân): Là phần vỏ chính, thường làm các loại vật liệu chịu lực tốt và nhiệt độ cao
• Bonnet (nắp): Che và bảo vệ các chi tiết bên trong, có thể tháo ra để bảo dưỡng
• Disc (đĩa): Bộ phận di chuyển lên xuống để đóng/mở dòng chảy
• Spring (lò xo):  Hỗ trợ đĩa van trở về vị trí đóng khi áp lực giảm hoặc dòng chảy đảo chiều
• Seal (gioăng): Vòng đệm kín giữa đĩa và thân van, đảm bảo không rò rỉ khi đóng
• Seat (ghế van): Phần tiếp xúc với đĩa van khi đóng kín

3. Nguyên lý hoạt động của lift check valve là gì

Nguyên lý hoạt động của lift check valve tương tự như các dòng check valve khác – đều cho phép dòng chảy đi theo một hướng duy nhất và tự động đóng lại khi dòng chảy đảo chiều. Điểm đặc biệt nằm ở chuyển động nâng/hạ (lift) của đĩa van.

• Khi dòng lưu chất chảy đúng chiều, áp lực sẽ đẩy đĩa van nâng lên khỏi ghế van, tạo khoảng trống cho dòng chảy đi qua.
• Khi dòng chảy yếu đi hoặc ngừng lại, lò xo sẽ đẩy đĩa van trở về vị trí đóng
• Nếu có dòng chảy ngược, đĩa van đã ở vị trí đóng, ngăn hoàn toàn hiện tượng hồi lưu,tránh gây hư hại cho máy bơm hoặc thiết bị phía trước

4. Lift check valve nên lắp ngang hay lắp đứng

Về nguyên tắc, lift check valve có thể lắp được cả theo phương ngang và phương đứng, tùy vào thiết kế hệ thống và hướng dòng lưu chất.

• Lắp ngang: Là lựa chọn phổ biến và hiệu quả nhất, vì van hoạt động dựa trên áp lực dòng chảy và trọng lực. Khi dòng chảy ngừng, lực hút của trái đất giúp đĩa van hạ xuống nhanh, đóng kín và chống chảy ngược hiệu quả.
• Lắp đứng: Vẫn được sử dụng trong nhiều hệ thống, đặc biệt khi không đủ không gian lắp đứng. Tuy nhiên, khi lắp đứng, cần chọn loại van có lò xo hỗ trợ, để đĩa van có thể đóng kín chắc chắn khi mất áp.

5. Vật liệu thân lift check valve là gì

Thân lift check valve được sản xuất từ nhiều loại vật liệu khác nhau và mỗi loại đều có những ưu điểm riêng. Dưới đây là một số vật liệu phổ biến nhất:

• Inox: Chống ăn mòn vượt trội, thường dùng cho hệ thống nước muối, hóa chất, thực phẩm và dược phẩm
• Gang: Cứng, chịu va đập tốt, giá rẻ và được sử dụng phổ biến trong các hệ thống cấp thoát nước, PCCC, HVAC
• Thép: Chịu áp và chịu nhiệt cao, thích hợp cho các hệ thống công nghiệp nặng như: Dầu khí hoặc hơi nóng

6. Nhầm lẫn giữa lift check valve và globe valve

Do có hình dạng thân chữ ngã gần như giống nhau, lift check valve thường bị nhầm với globe valve. Tuy nhiên, hai loại van này khác nhau hoàn toàn về chức năng và nguyên lý hoạt động:

• Lift check valve vận hành tự động, cho phép dòng chảy đi theo một hướng duy nhất và tự đóng lại khi dòng chảy ngừng hoặc đảo chiều.
• Ngược lại, globe valve là van điều tiết lưu lượng, đóng mở bằng tay quay hoặc bộ truyền động

Cách nhận biết nhanh:

• Nếu có bộ phận vận hành -> Đó là globe valve
• Nếu không có bộ phận vận hành -> Đó là lift check valve

7. Kết luận

Hy vọng với những kiến thức tổng hợp trên, bạn đã hiểu rõ hơn lift check valve là gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động, cũng như cách lắp đặt và phân biệt với các loại van khác. Khi lựa chọn, hãy xác định đúng vật liệu, hướng lắp và môi trường sử dụng, để van hoạt động hiệu quả và bền bỉ nhất.