Phản Ứng Hóa Học Là Gì?

Hóa học là một trong những môn học bắt buộc của học sinh lớp 8 cấp Trung học Cơ sở. Hóa học chủ yếu nói về các phản ứng xảy ra giữa vật chất với nhau. Vậy phản ứng hóa học là gì? Có những loại phản ứng hóa học nào? Hãy cùng Vimi tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

1. Phản ứng hóa học là gì? 

Phản ứng hóa học là sự biến đổi từ chất này sang chất khác. Cụ thế, từ một chất ban đầu nếu được kết hợp với chất khác thì các chất này có thể sẽ xảy ra phản ứng và bị biến đổi.

Trong bất kỳ một phản ứng hóa học nào, luôn có sự xuất hiện của hai thành phần là chất tham gia và chất sản phẩm. Chất tham gia chính là chất ban đầu, chất bị biến đổi khi tham gia phản ứng. Chất sinh ra sau đó là chất sản phẩm.

Cách biểu thị phản ứng hóa học như sau: Tên các chất tham gia phản ứng → Tên chất sản phẩm

• Ví dụ về phản ứng hóa học:

(1) Lưu huỳnh + Sắt → Sắt (II) sunfua

(Chất tham gia)            (Sản phẩm)

⇒ Đọc là: Lưu huỳnh phản ứng với Sắt tạo thành Sắt (II) sunfua

• Lưu ý cách đọc trong phương trình: 

Dấu “→” đọc là tạo thành (hoặc sinh ra)

Dấu “+” phía trước dấu “→” đọc là tác dụng với (hoặc phản ứng với, hóa hợp với)

Dấu “+” phía sau dấu “→” đọc là: và

Tên chất tham gia và chất sản phẩm cần được viết ở dạng công thức hóa học và có hệ số tương ứng với mỗi chất.

Nếu các chất tham gia xảy ra phản ứng hoàn toàn thì các chất tham gia sẽ chuyển hết thành chất sản phẩm và không xảy ra phản ứng ngược lại. Lúc này cần sử dụng mũi tên một chiều để viết phản ứng. Tuy nhiên, nếu các chất tham gia không chuyển hết thành sản phẩm thì đây là phản ứng thuận nghịch. Khi viết phản ứng phải sử dụng mũi tên 2 chiều.

2. Diễn biến của phản ứng hóa học?

Trong một phản ứng hóa học, chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác.

Ví dụ:

2H₂ + O₂ → 2H₂O

⇒ Trước phản ứng, các nguyên tử H liên kết với H, O liên kết với O. Sau phản ứng, các nguyên tử H liên kết với nguyên tử O tạo thành nước. Số nguyên tử H và O không thay đổi mà chỉ có sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử.

3. Khi nào phản ứng hóa học xảy ra?

Phản ứng hóa học chỉ xảy ra trong điều kiện các chất được tiếp xúc với nhau ở trong một môi trường phù hợp (điều kiện nhiệt độ, áp suất…) để diễn ra phản ứng.

Đun nóng đến một nhiệt độ nhất định. (Có một số phản ứng hóa học cần đun nóng đến một nhiệt độ nào đó, cũng có những phản ứng hóa học không cần phải đun nóng).

Khi tiến hành một số phản ứng hóa học, ta có thể sử dụng các chất xúc tác để đẩy nhanh tốc độ phản ứng giữa các chất tham gia mà hoàn toàn không làm thay đổi chất sản phẩm so với khi không dùng chất xúc tác. Chất xúc tác có thể đẩy nhanh tốc độ của một phản ứng hóa học lên vài lần thậm chí là vài chục hay vài trăm lần so với tốc độ của một phản ứng hóa học bình thường.

4. Dấu hiệu nhận biết phản ứng hóa học xảy ra

Để nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra, ta chỉ cần xác định xem có chất mới được tạo thành sau khi phản ứng diễn ra hay không. Các tính chất, dấu hiệu giúp ta có thể nhận ra được thường là màu sắc (chuyển từ màu này sang màu khác), trạng thái (chất tan ra, hoặc chất kết tủa) hoặc tỏa nhiệt, tạo khói, tỏa sáng, phát sáng,… khi xảy ra phản ứng.

5. Tổng hợp các loại phản ứng hóa học

Phản ứng hóa hợp

Khái niệm: Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có một chất mới (sản phẩm) được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu.

Ví dụ:

3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Na₂O + H₂O → 2NaOH

Phản ứng phân hủy

Định nghĩa: Phản ứng phân hủy là phản ứng hóa học trong đó một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới.

Ví dụ:

KMnO₄  K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

CaCO₃  CaO + CO₂

Phản ứng oxi hóa khử

Định nghĩa: Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học trong đó xảy ra đồng thời sự oxi hóa và sự khử. Nói cách khác, phản ứng oxi hóa khử là phản ứng có sự dịch chuyển electron giữa các chất trong phản ứng hay phản ứng có sự thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tố. Chất khử là chất nhường electron và chất oxi hóa là chất nhận electron.

Phản ứng thế

Định nghĩa: Phản ứng thế là phản ứng hóa học giữa đơn chất và hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố khác trong hợp chất.

Ví dụ:

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

Blog_Vimi hy vọng đã mang đến cho bạn một bài chia sẻ hữu ích về định nghĩa “Phản ứng hóa học là gì”. Ngoài mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích trong cuộc sống, Vimi còn tự hào là nhà cung cấp hàng đầu các sản phẩm van công nghiệp (van cánh bướm, van 1 chiều, van y lọc…), các sản phẩm phụ kiện ống (phụ kiện inox, phụ kiện gang,..) và các sản phẩm đồng hồ đo lưu lượng nước – luôn có sẵn số lượng lớn để phục vụ quý khách hàng. Chúc bạn có một ngày nhiều năng lượng và niềm vui!