Cồn khô là gì? Cần lưu ý gì khi sử dụng cồn khô

Chúng ta biết nhiều về các nhiên liệu chất đốt như xăng, dầu,… vậy đã bao giờ bạn biết đến thứ nhiên liệu được gọi là cồn khô hay không? Chúng ta cùng tìm hiểu xem cồn khô thực chất nó là gì nhé!

1 Cồn khô là gì?

Cồn khô là một loại nguyên liệu chất đốt được sử dụng để đun nóng, tạo ra nhiệt nhiệt lượng. Trong các buổi picnic, hoạt động dã ngoại ngoài trời thì cồn khô là lựa chọn hàng đầu bởi sự tiện lợi của nó so với bếp ga mini.

Xét về mặt bản chất thì cồn khô chính là dạng cồn đã loại bỏ nước và cô lại dạng thạch. Cồn khô được sản xuất từ rượu etylic (ethanol) và một số chất phụ gia. Trong quá trình điều chế và sử dụng cồn khô, nếu chúng ta nắm bắt được đặc điểm cũng như nắm rõ được công thức hóa học của nó thì sẽ rất hiệu quả, an toàn và có thể tận dụng tối đa, hiệu quả chất đốt này.

Khi ở trong môi trường không có không khí thì lửa cồn khô sẽ tắt.

2 Hai loại cồn khô phổ biến hiện nay

Hiện nay trên thị trường, có hai loại cồn khô đó là ethanol và methanol. Cùng tìm hiểu về đặc điểm của từng loại để xem chúng như thế nào nhé!

➀ Cồn ethanol

Còn được biết với cái tên là cồn sinh học là vì nó được làm từ thực vật hoặc lên men. Bản chất của loại cồn này là không gây độc hại. Khi cồn ethanol cháy sẽ có ngon lửa màu vàng, không gây ra mùi khó chịu, mùi khét, khi cháy hết bạn sẽ thấy ở dưới đáy bếp có nước. Nhiệt lượng tạo ra khi cháy là 71°C

➁ Cồn methanol

Khác với cồn ethanol thì cồn methanol là loại cồn công nghiệp. Bởi bản chất nó là cồn công nghiệp nên nó khá là độc hại, nếu cồn methanol không cháy hết, sẽ sản sinh ra Formaldehyde – một chất rất độc, vô cùng nguy hiểm tới sức khỏe con người. Khi cồn methanol cháy sẽ xuất hiện ngọn lửa màu xanh và có mùi hăng. Nếu như bạn thấy có khói đen xuất hiện chứng tỏ đã được pha thêm một số chất phụ gia để dễ dàng bắt cháy. Nhiệt lượng tạo ra khi cháy là 41°C

3 Phương pháp sản xuất cồn khô

Để tạo ra cồn khô, người ta thường sử dụng canxi axetat và axit béo và kiềm

➀ Thứ nhất là dùng canxi axetat

Đầu tiên là hòa lẫn canxi axetat bão hòa vào hỗn hợp dung môi nước và rượu. Ta sẽ keo canxi axetat hay được gọi là cồn khô.

Tỷ lệ hỗn hợp này là 7:5:1 (ml). Trong đó: 75ml rượu etanol, 10ml canxi axetat bão hòa.

➁ Hai là dùng axit béo và kiềm

Khi đun nóng rượu alcol thì axit béo sẽ phản ứng nhanh chóng, nhiều hơn rồi kết hợp với kiềm cho ra xà phòng và axit béo:

Công thức hóa học là: C₁₇H₃₅COOH + NaOH → C₁₇H₃₅COONa + H₂O

Natri stearat (C₁₇H₃₅COONa) sau khi được tạo ra sẽ bị hòa tan tiếp một phần trong nước sau đó tạo ra một lớp vỏ cứng. Khi rượu thấm vào lớp này thì có nghĩa là cồn khô sẽ được tạo thành.

Trên thực tế, cồn khô không chỉ được tạo ra từ một mình rượu và còn được tạo ra từ nhiều tạp chất khác như: phenolphtalein, rose bengal, mục đích là tạo ra nhiều sắc màu cho cồn, việc này không gây ảnh hưởng đến khả năng và công dụng cháy của nó.

Có thể thêm lượng nhỏ các muối natri, muối kali của nitrat và clorat, muối liti, muối đồng,… để tạo ra màu sắc cho ngọn lửa, với khối lượng so với tổng khối lượng của cồn là 0,5%, nhiều nhất là 1%.

➂ Ba là dùng dẫn xuất cenlulozo với một lớp ngăn chặn sự hydrat hóa

Bao gồm các nhiên liệu: 10g methocel J75 MS, 50g nước, 170g etanol, 2–4 g natri hydroxit và một lượng nhỏ alumin trihydrat.

4 Quy trình sản xuất cồn khô

Cùng khám phá xem là để tạo ra được cồn khô thì phải trải qua quá trình như thế nào nhé!

Hòa 200ml cồn với 50ml nước, sau đó thêm 10g Methocel J75 MS, tạo ra dung dịch đặc sệt. Đổ hỗn hợp này vào vật chứa có kiềm một lượng vừa đủ từ 2-4g để tăng giá trị pH sao cho lớn hơn 8 là được. Hỗn hợp gel lập tức được hình thành sau đó.

♦ Sử dụng nhiên liệu vô cơ để tạo ra cồn khô gồm có ba cách sau:

Cách 1: Trộn 7.5g silic dioxit với 1.2g canxi hydroxit vào 2874g etanol, khuấy nhanh 1.5 phút rồi thêm 54g hydroxypropyl cenlulozo, đảo đều. Sau 1.5 tiếng, hỗn hợp keo đặc lại thành cồn khô.

Cách 2: Trộn 6g silic dioxit + 6g titan dioxit + 0.1g canxi hydroxit với 2898g etanol rồi thêm 90g hydroxypropyl cenulozo, đảo đều.

Cách 3: Trộn 6g silic dioxit + 6g nhôm oxit + 1026g etanol + 84g metyl hydro butyl, đảo đều 10 phút. Thêm 374g nước. Sau 20 phút, tiếp tục cho thêm 1504g etanol, ta sẽ thu được cồn khô.

Nồng độ mà các loại cồn được tạo từ các phương pháp trên đều rơi vào khoảng 90%. Để tách nước ra khỏi cồn hiệu quả và nhanh nhất là dùng muối đồng sunfat khan để hấp thụ nước, nên làm nhiều lần để loại triệt để hơn.

5 Cồn khô có nguy hiểm khi sử dụng không?

Đây là một câu hỏi mà khá nhiều người quan tâm và câu trả lời là có. Bởi vì:

✘ Khi chúng ta không may hít phải hơi cồn khô methanol khi cháy có thể khiến chúng ta bị ngộ độc với những triệu chứng như: choáng váng, bỏng rát mũi, tổn thương vùng niêm mạc.

✘ Khi chúng thẩm thấu qua da sẽ gây ra hiện tượng dị ứng và ngứa ngáy.

✘ Nếu không may hít vào phổi, chúng thấm sâu vào máu sẽ gây hiện tượng vô cùng nguy hiểm thiếu oxy, có thể khiến nạn nhân bất tỉnh.

✘ Khói  của cồn bay vào mắt sẽ làm cay mắt, giác mạc cũng bị tổn thương.

✘ Nếu cồn khô không phải cồn tinh chất, chúng chứa nhiều tạp chất cực độc, khi cháy sẽ tạo khói độc.

Cồn methanol tinh chất có giá bán cao hơn rất nhiều so với cồn ethanol và an toàn với người sử dụng. Tuy nhiên hiện nay, trên thị trường, cồn methanol dùng làm cồn khô là cồn công nghiệp không phải cồn tinh chất. Trong đó còn lẫn nhiều tạp chất cực độc mà khi cháy nó thải ra môi trường xung quanh, những người ngồi gần sẽ hít phải.

6 Một số lưu ý khi sử dụng cồn khô

Những điều cần lưu ý khi lựa chọn cồn khô để có thể đảm bảo cho sức khỏe của bạn và những người xung quanh.

♦ Một điều là không thể phủ nhận được lợi ích về mặt kinh tế, tính an toàn của bếp cồn. Nhưng khi lựa chọn nên chọn loại cồn có bao bì nhãn mác rõ ràng, ghi rõ nguồn gốc xuất xứ, thành phần. Nếu thấy cồn có mùi hăng thì tuyệt đối không được sử dụng.

♦ Để phân biệt và lựa chọn giữa cồn ethanol và methanol, hãy quan sát màu sắc ngọn lửa và mùi khói tạo ra.

♦ Không nên dùng cồn methanol vì bản chất nó vô cùng nguy hiểm.

Blog_Vimi không chỉ mang đến cho mọi người những kiến thức hữu ích, hiện Vimi đang là đơn vị chuyên cung cấp các sản phẩm van công nghiệp (van điện từ, van bi, van giảm áp…), các thiết bị đo chuyên dụng như đồng hồ đo nước, đồng hồ đo nhiệt độ và các sản phẩm phụ kiện inox (mặt bích inox, măng sông inox, côn thu inox…) với quy mô lớn, các sản phẩm chúng tôi cung cấp đều được nhập khẩu chính hãng và đảm bảo chất lượng. Liên hệ hotline để được tư vấn và hỗ trợ đầy đủ nhất.