Lịch sử van bi không chỉ đơn thuần là câu chuyện kỹ thuật, mà còn phản ánh sự phát triển vượt bậc của loại van này suốt hơn 1 thế kỷ qua. Hãy cùng khám phá hành trình ấy để hiểu vì sao van bi lại trở thành lựa chọn không thể thiếu trong công nghiệp và đời sống hiện đại.
1. Lịch sử phát triển van bi
Khoảng hơn 125 năm trước, lịch sử phát triển van bi bắt đầu với thiết kế khá đơn giản, được chế tạo từ vật liệu đồng thau. Trải qua nhiều giai đoạn, loại van này từng bước được cải tiến và hoàn thiện:
- Năm 1871: Kỹ sư John Warren tại Hoa Kỳ được cấp bằng sáng chế cho loại van hình cầu, nhưng thiết kế này chưa phổ biến và còn nhiều hạn chế.
- Tháng 4/1945: Các kỹ sư của Crane Co mới phát triển và được cấp bằng sáng chế cho van bi, với thiết kế tối ưu hơn, đặt nền móng cho việc ứng dụng rộng rãi sau này.
- Giai đoạn sau đó: Gioăng PTFE được bổ sung, giúp nâng cao độ kín và tuổi thọ.
- Khoảng năm 1967: Van được sản xuất từ nhiều loại vật liệu khác nhau và bắt đầu phân phối rộng rãi trên toàn thế giới

Theo dòng chảy của lịch sử van bi, thiết bị này liên tục được cải tiến về kiểu kết nối và chất liệu, từ inox, nhựa, đồng, gang cho đến thép. Ngày nay, van không chỉ dừng lại ở dạng vận hành thủ công mà còn phát triển mạnh mẽ trong tự động hóa với các dòng van bi điều khiển điện và van bi khí nén.
2. Lịch sử van bi gắn liền với vật liệu
Lịch sử phát triển van bi không chỉ gắn với những mốc sáng chế, mà còn phản ánh rõ rệt sự tiến bộ của vật liệu. Ban đầu, van chủ yếu được làm từ đồng thau với thiết kế đơn giản.

Theo thời gian, cùng với sự tiến bộ trong công nghệ luyện kim, van đã mở rộng sang nhiều vật liệu hiện đại hơn như inox, nhựa, gang và thép để đáp ứng yêu cầu ngày càng đa dạng trong công nghiệp.
- Van bi đồng: Loại vật liệu truyền thống, được ưa chuộng nhờ tính linh hoạt và khả năng chịu được nhiều môi trường làm việc
- Van bi inox: Xuất hiện từ những thập kỷ trước, đáp ứng nhu cầu cao về độ bền và khả năng chống ăn mòn. Các thế hệ van làm từ inox 304 và 316 là minh chứng rõ rệt cho sự cải tiến này
- Van bi nhựa: Giải pháp thay thế nhẹ, giá thành hợp lý, phù hợp cho các ứng dụng nhất định
- Van bi thép: Được sử dụng nhiều trong công nghiệp nặng, nơi đòi hỏi khả năng chịu áp lực và nhiệt độ cao

3. Lịch sử phát triển van bi tại Việt Nam
Lịch sử van bi tại Việt Nam gắn liền với tiến trình phát triển công nghiệp và nhu cầu hạ tầng của đất nước.
3.1 Phân khúc nhập khẩu
Đầu thập niên 199s, cùng với quá trình mở cửa và hội nhập quốc tế của đất nước, các loại van bi hiện tại từ các nước phát triển (G7) và nhóm nước đang phát triển (G20) bắt đầu du nhập, nhanh chóng thay thế các loại van trong các công trình thủy lợi của Liên Xô cũ. Một số thương hiệu nổi bật có thể kể đến như:
- Van bi Itap (Italy)
- Van bi Toyo, van bi Kitz (Nhật Bản)
- Van bi Wonil (Hàn Quốc)

3.1 Phân khúc sản xuất trong nước
Từ những năm 2000 đến nay, doanh nghiệp trong nước đã tham gia mạnh mẽ vào lĩnh vực sản xuất và phân phối, đưa van bi trở thành sản phẩm quen thuộc trong cả công nghiệp lẫn dân dụng. Hiện nay, thị trường Việt Nam ngày càng đa dạng, với sự hiện diện song song của các thương hiệu nội địa và quốc tế, đáp ứng nhu cầu từ các dự án hạ tầng lớn cho đến ứng dụng trong đời sống hàng ngày.
- Van bi Bueno: Thương hiệu Đài Loan, có nhà máy sản xuất tại Việt Nam
- Van bi Minh Hòa: Doanh nghiệp Việt Nam nổi bật trong lĩnh vực sản xuất van đồng

4. Kết luận
Trên đây là những thông tin giá trị về lịch sử phát triển van bi và những thông tin căn bản về dòng van vô cùng phổ biến này. Mong rằng những kiến thức này đã giúp ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu về lịch sử van bi.

