Nguyên lý hoạt động van bi

Nhiều người mới tiếp xúc với van bi qua hình ảnh hoặc bản vẽ chưa hiểu được nguyên lý hoạt động van bi, vì thế trong bài chia sẻ này Vimi sẽ sử dụng thêm các hình ảnh động để mô tả cho quý độc giả thật dễ hiểu

1. Nguyên lý hoạt động van bi nói chung

Van bi là loại van được sử dụng phổ biến trong hệ thống đường ống dân dụng và công nghiệp nhờ cấu tạo đơn giản, thao tác dễ dàng. Nguyên lý hoạt động van bi dựa trên viên bi được khoét lỗ xuyên tâm đặt bên trong thân van. Khi người vận hành tác động lực quay lên tay gạt hoặc bộ truyền động, trục van sẽ xoay và truyền mô men xoắn làm viên bi xoay theo một góc nhất định.

Ở trạng thái mở, lỗ khoét trên bi trùng với hướng dòng chảy, cho phép lưu lượng đi qua đạt mức lớn nhất. Khi xoay tiếp, lỗ khoét vuông góc với đường ống thì van đóng hoàn toàn, ngăn dòng chảy. Ngoài ra, nguyên lý vận hành van bi cũng cho phép điều tiết lưu lượng: bằng cách xoay tay gạt ở các góc nhỏ hơn 90°, người dùng có thể giảm hoặc tăng lưu tốc theo nhu cầu.

Bi van là bộ phận rất quan trọng trong cấu tạo van bi, bởi liên lục tiếp xúc với môi chất và cần đảm bảo độ bóng để xoay quanh gioăng van dễ dàng, trong khi vẫn không làm van bị rò rỉ

2. Nguyên lý hoạt động van bi kiểu tay gạt

Với van bi tay gạt, nguyên lý vận hành van bi rất dễ hình dung. Khi chúng ta dùng tay tác động lên tay quay của van và xoay một góc bất kỳ, trục van sẽ quay cùng chiều – cùng tốc độ – cùng góc quay. Trục van được thiết kế gắn với bi van nên bi van cũng sẽ quay với tốc độ – chiều quay và góc quay như vậy

3. Nguyên lý hoạt động van bi dạng tay quay

Khác với kiểu tay gạt, van bi tay quay sử dụng thêm hộp số để thay đổi tỷ lệ truyền động, nhờ đó việc đóng mở trở nên nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên, để bi xoay hết từ 0° đến 90°, người vận hành phải quay nhiều vòng tay quay thay vì chỉ cần gạt một góc 90° như ở tay gạt.

4. Nguyên lý vận hành van bi điện

Van bi điều khiển điện gồm thân van bi kết hợp với bộ truyền động điện. Khi cấp điện, mô tơ tạo mô men xoắn truyền đến trục van làm viên bi xoay từ 0° đến 90°, qua đó mở hoặc đóng dòng chảy. Một số model có bộ điều khiển tuyến tính, cho phép dừng ở các góc trung gian để điều tiết lưu lượng chính xác.

5. Nguyên lý vận hành van bi khí nén

Cùng là dòng van bi điều khiển một cách tự động, van bi điều khiển khí nén sử dụng áp lực khí nén để di chuyển piston, từ đó làm trục van bi xoay dựa trên hệ thống thanh ranh bánh răng trên piston và trục van