So sánh van bi tay gạt và tay quay

Điểm khác nhau giữa van bi tay gạt và tay quay là gì? Nếu tay gạt mang lại sự nhanh gọn trong một cú xoay, thì tay quay lại thiên về sự chắc chắn, từ tốn trong nhiều vòng xoay. Hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Khác nhau cơ bản giữa van bi tay gạt và tay quay

Khi nhắc đến van bi, hai dạng phổ biến và dễ bắt gặp nhất chính là van bi tay gạt và tay quay. Mỗi loại lại mang đến một cách vận hành khác nhau, tạo nên sự khác biệt rõ rệt trong quá trình sử dụng:

• Tay gạt: Sử dụng cần gạt, chỉ cần xoay 90° là có thể đóng hoặc mở hoàn toàn. Thiết kế này đơn giản, thao tác nhanh, phù hợp cho các hệ thống cần đóng mở tức thời
• Tay quay: Dùng vô lăng (tay quay) để xoay trục van, chuyển động xoay nhiều vòng mới đóng/mở hoàn toàn. Ưu điểm là lực vận hành nhẹ hơn

2. Kích thước van bi tay gạt và tay quay

Sự khác biệt về kích thước của van bi tay quay và tay gạt cũng là yếu tố quan trọng để phân biệt hai loại van này:

• Van bi tay gạt: Thường được sản xuất trong các kích thước nhỏ đến trung bình, từ DN15 ~ DN100. Với dải kích thước này, thao tác gạt cần xoay 90° diễn ra nhanh chóng và dễ dàng.
• Van bi tay quay: Phù hợp cho kích thước lớn, từ DN100 trở lên. Khi đường kính van càng lớn, việc gạt tay trực tiếp sẽ cần lực rất mạnh, vì vậy sử dụng tay quay sẽ giúp giảm lực, vận hành nhẹ nhàng hơn.

3. Kiểu kết nối van bi tay quay và tay gạt

Không chỉ khác nhau ở cách vận hành, hai loại van bi tay quay và tay gạt còn có sự khác biệt về kiểu kết nối:

• Loại tay gạt: Thường có các kiểu kết nối phổ biến như ren, hàn, kẹp clamp hoặc nối mặt bích nhỏ.
• Loại tay quay: Hầu hết sử dụng kết nối mặt bích hay còn biết đến là van bi mặt bích vận hành bằng tay quay

4. Vị trí lắp đặt van bi tay quay và tay gạt

Trong thực tế, không phải loại van nào cũng có thể lắp ở mọi vị trí. Chính đặc điểm vận hành và kích thước đã quyết định đâu là vị trí phù hợp cho tay gạt và đâu là nơi tay quay phát huy ưu thế:

• Dạng tay gạt thích hợp với những vị trí dễ tiếp cận, diện tích không quá chật, đường ống nhỏ và áp lực vừa phải. Thường thấy trong cấp thoát nước, PCCC, khí nén… nơi cần thao tác đóng mở nhanh
• Dạng tay quay lại phù hợp với đường ống lớn, không gian lắp đặt chật hẹp hoặc xa tầm tay. Nhờ vô lăng xoay nhiều vòng, lực đóng mở nhẹ hơn, thuận tiện hơn trong các hệ thống công nghiệp nặng như nhà máy điện, trạm bơm, hóa chất

5. Giá thành của van bi tay gạt và tay quay

Trong quá trình lựa chọn, bên cạnh tính năng và vị trí lắp đặt, giá thành cũng là yếu tố khiến nhiều người phân vân giữa van bi tay gạt và tay quay:

• Do cấu tạo đơn giản, kích thước thường nhỏ đến trung bình, kiểu kết nối đa dạng nên giá thành của loại tay gạt thường thấp hơn. Đây là lựa chọn tiết kiệm, phù hợp cho hệ thống vừa và nhỏ.
• Với kích thước lớn, trọng lượng và cấu tạo phức tạp hơn nên giá thành loại tay quay cao hơn đáng kể. Loại van này thường được đầu tư cho các công trình, dự án công nghiệp lớn.

6. Vật liệu van bi tay gạt và tay quay

Với yêu cầu nhiều dòng chảy với áp lực khác nhau, mục đích sử dụng khác nhau hai loại van bi tay gạt và tay xoay cũng có những thiết kế và sử dụng các vật liệu khác nhau. Cụ thể như bảng sau:

7. Kết luận

Có thể thấy, van bi tay gạt và tay quay tuy cùng chung nhiệm vụ điều tiết dòng chảy nhưng lại khác nhau rõ rệt ở nhiều khía cạnh: từ cách vận hành, kiểu kết nối, kích thước, vị trí lắp đặt cho đến giá thành:

• Tay gạt nổi bật ở sự nhanh gọn, chi phí thấp, phù hợp đường ống vừa và nhỏ
• Tay quay lại thiên về an toàn, lực nhẹ, thích hợp cho hệ thống lớn, áp lực cao

Việc lựa chọn loại van bi tay gạt và tay quay hoàn toàn phụ thuộc vào quy mô công trình, điều kiện vận hành và ngân sách đầu tư.