Van bướm lệch tâm ba là gì

Van bướm lệch tâm ba hay còn được gọi là van bướm lệch tam tâm. Có tên tiếng anh là “Triple Offset – Eccentric Butterfly Valve”, là loại van bướm có khả năng chịu áp suất cũng như chống rò rỉ tốt nhất trong các loại van bướm.

1. Van bướm lệch tâm ba là gì

Van bướm lệch tâm ba là loại van bướm lệch tâm có các đường tâm được bố trí lệch nhau theo ba mức:

• Offset – 1: Đường tâm trục van lệch so với đường tâm ống một khoảng nhất định.
• Offset – 2: Đường tâm đĩa van tiếp tục lệch so với đường tâm trục van, tạo ra một khoảng kích thước mới.
• Offset – 3: Mặt vát trong của vòng đệm tạo thành hình nón có tâm lệch với đường tâm ống. Góc lệch này đôi khi được tính là góc giữa đường vuông góc với mép vát ghế van và đường tâm đĩa van. Tùy từng nhà sản xuất mà góc offset – 3 được quy định theo một trong hai cách hiểu này.

2. Cấu tạo của van bướm lệch tâm ba

Về tổng thể, cấu tạo của van bướm lệch tam tâm không khác biệt nhiều so với các loại van bướm thông thường. Điểm khác nhau chủ yếu nằm ở một số bộ phận đặc trưng sau:

• Đệm kín có thể làm bằng kim loại hoặc cao su, được thiết kế dạng lắp ghép để dễ dàng thay thế; khác với van bướm lệch tâm đôi, đệm kín ở loại van này có cấu trúc vát hai phía.
• Để đảm bảo độ kín tuyệt đối, mặt viền trong quanh chu vi đĩa van được gia công vát nghiêng, có góc vát trùng khớp với góc vát của gioăng.

3. Nguyên lý hoạt động của van

Nguyên lý hoạt động cơ bản của van bướm lệch tâm ba hoàn toàn giống với van bướm lệch tâm kép, đĩa van và ghế van tạo nên mặt kín theo cơ chế hình nêm.

Nguyên lý hoạt động của van bướm tam tâm cụ thể như sau:

• Khi van đóng, mép vát của đĩa van tiếp xúc dần với mặt vát của gioăng, tạo ra lực ép đều trên toàn bộ chu vi, nhờ đó đảm bảo độ kín khít cao.
• Khi van mở, nhờ thiết kế ba điểm lệch tâm, đĩa van tách khỏi gioăng ngay lập tức sau khi xoay một góc nhỏ, giúp giảm tối đa ma sát và mài mòn giữa các bề mặt kín.

Tài liệu rõ nét về nguyên lý hoạt động của van bướm lệch tâm ba và loại lệch tâm kép:

4. Phương pháp vận hành van bướm lệch tâm ba

Van bướm lệch tâm ba có thể vận hành bằng nhiều phương pháp, tùy thuộc vào kích thước van và điều kiện sử dụng:

• Van bướm tay gạt: Thích hợp cho các van kích thước nhỏ, thao tác đơn giản, nhanh chóng
• Van bướm tay quay: Dùng cho van kích thước vừa và lớn, giúp đóng mở van dễ dàng và chính xác hơn so với tay gạt
• Van bướm khí nén: Áp dụng cho các van lớn hoặc trong các hệ thống cần đóng mở tự động, giúp giảm sức người và tăng tốc độ vận hành
• Van bướm điện: Dùng khi cần điều khiển từ xa hoặc tự động hoàn toàn, đặc biệt trong các hệ thống công nghiệp lớn

5. Vật liệu van bướm lệch tâm ba

Vật liệu chủ yếu của các loại van này là gang, thép và inox. Nhựa thường không được sử dụng, vì van thường vận hành trong các hệ thống có nhiệt độ và áp suất cao.

• Gang: Giá rẻ, giảm xóc tốt, giòn, thường dùng cho nước và nước thải đã xử lý sơ bộ
• Thép: Độ cứng và chịu lực cao, thích hợp cho hệ thống áp suất và nhiệt độ cao
• Inox: Chống ăn mòn tốt, dùng cho nước sạch, thực phẩm, dược phẩm và hóa chất

6. Ưu điểm của van bướm lệch tam tâm

Van bướm lệch tâm ba mang nhiều ưu điểm nổi bật mà các dòng van bướm thông thường không đáp ứng được. Một số có thể kể đến như sau:

• Tính kín cao: Van được làm kín theo nguyên lý hình nêm, chống rò rỉ hiệu quả, phù hợp với các hệ thống áp lực cao, đặc biệt với đường ống lớn, thường kết hợp với bộ điều khiển.
• Lực vận hành thấp: Nhờ cấu tạo lệch tâm, van cần ít lực hơn so với van bướm đồng tâm, cho phép vận hành bằng tay ngay cả trong hệ thống áp suất cao.
• Ứng dụng đa dạng: Van được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như nước, dầu, khí gas, hơi nóng, đặc biệt trong các hệ thống áp suất cao và nhiệt độ khắc nghiệt mà van bướm thông thường không đáp ứng được