Hướng dẫn lựa chọn van bi

Hướng dẫn lựa chọn van bi trở nên cần thiết bởi trên thị trường hiện nay có hàng chục loại van khác nhau về vật liệu, kết nối và cơ chế vận hành. Không có định hướng rõ ràng, ngay cả kỹ sư nhiều kinh nghiệm cũng dễ chọn nhầm dẫn đến hệ thống kém hiệu quả.

1. Khi nào cần hướng dẫn lựa chọn van bi

Trong thực tế, van bi không chỉ có một loại duy nhất mà được sản xuất với nhiều kiểu kết nối, vật liệu, kích thước và cơ chế vận hành khác nhau. Sự đa dạng này giúp van đáp ứng được nhiều yêu cầu kỹ thuật, nhưng cũng khiến người dùng dễ bối rối khi lựa chọn. Lúc này đây, hướng dẫn lựa chọn van bi trở nên cần thiết trong những trường hợp:

• Thiết kế và lắp đặt hệ thống đường ống mới
• Thay thế van trong hệ thống cũ có yêu cầu về áp lực hoặc nhiệt độ
• Hay khi cần đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn – vệ sinh trong ngành nước sạch, thực phẩm hoặc hóa chất

Nếu không biết hướng dẫn chọn van bi, có thể dẫn đến chọn sai, hệ thống thống có thể gặp tình trạng rò rỉ, giảm hiệu suất vận hành, thậm chí phát sinh chi phí sửa chữa và bảo trì lớn.

2. Hướng dẫn chọn van bi theo kết nối

Trong quá trình lựa chọn, kiểu kết nối là tiêu chí quan trọng bởi sẽ quyết định đến độ kín, khả năng chịu áp lực cũng như sự tương thích với đường ống. Hướng dẫn chọn van bi theo kết nối thường tập trung vào hai dạng phổ biến:

• Van bi mặt bích: Loại van này thích hợp cho hệ thống công nghiệp, kích thước lớn và áp lực cao. Khi sử dụng, cần xem xét tiêu chuẩn mặt bích (JIS, DIN, ANSI, BS…) để đảm bảo đồng bộ với đường ống. Nếu tiêu chuẩn không trùng khớp, việc lắp đặt có thể không thực hiện được hoặc gây ra sự cố không mong muốn
• Van bi nối ren: Thường dùng trong hệ thống có kích thước ống nhỏ, đặc biệt trong các công trình dân dụng và tòa nhà. Ưu điểm là lắp đặt nhanh, chi phí thấp, nhưng khả năng chịu áp lực không cao bằng loại nối bích.

3. Hướng dẫn chọn van bi theo kiểu vận hành

Trong thực tế, hướng dẫn lựa chọn van bi theo kiểu vận hành thường được phân thành ba trường hợp cụ dưới đây:

• Trường hợp đã quy định trong Spec hoặc thiết kế: Thường sẽ chỉ rõ dạng vận hành cụ thể, chẳng hạn như: Van bi tay gạt cho hệ thống cỡ nhỏ hoặc van bi tay quay cho đường ống kích thước lớn, đơn vị thi công bắt buộc tuân thủ và chỉ được thay đổi khi có phê duyệt.
• Trường hợp không có chỉ định cụ thể: Đơn vị thi công có thể lựa chọn theo nhu cầu thực tế. Ví dụ: Van bi điều khiển điện khi cần thao tác từ xa hoặc tích hợp với hệ thống tự động.
• Chọn theo nguyên tắc chung: Nếu trong môi trường công nghiệp đòi hỏi van đóng mở nhanh và an toàn, hướng dẫn chọn van bi thường khuyến nghị sử dụng van bi khí nén, vừa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật vừa tối ưu hiệu quả kinh tế.

4. Hướng dẫn lựa chọn van bi theo vật liệu

Trong mọi công trình, việc chọn đúng vật liệu chế tạo luôn quyết định tuổi thọ và độ an toàn của hệ thống. Chính vì vậy, hướng dẫn chọn van bi theo vật liệu là bước quan trọng giúp kỹ sư và đơn vị thi công đưa ra quyết định phù hợp.

• Van bi inox: Chống ăn mòn tốt, không bị bám bẩn bề mặt, bền và chịu nhiệt độ cao, phù hợp với hệ thống hóa chất và thực phẩm
• Van bi đồng: Dẫn nhiệt tốt và kháng khuẩn tự nhiên, dùng nhiều trong hệ thống nước sạch và nước nóng
• Van bi nhựa: Trọng lượng nhẹ, kháng hóa chất loãng, giá thành đặc biệt rẻ.
• Van bi gang và thép: Gang dùng cho cấp thoát nước và PCCC, thép chịu áp lực, nhiệt độ cao, ứng dụng trong dầu khí và hơi nóng